Εναλλακτική Διαχείριση Αποβλήτων από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις

Η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων τα τελευταία χρόνια αποτελεί για τη χώρα βασικό πυλώνα του εθνικού σχεδιασμού για τη διαχείριση των αποβλήτων.

Σημαντικό ρεύμα των αποβλήτων αποτελούν τα απόβλητα που προκύπτουν, από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (AEKK).

Στα εν λόγω απόβλητα περιλαμβάνονται υλικά όπως σκυρόδεμα, οπλισμός, τούβλα, επιχρίσματα, ξύλα, μέταλλα, κεραμικά, ξύλα, μέταλλα, χαρτόνια, πλαστικά, υπολείμματα κατασκευών υλικών, χώμα, βράχοι, πέτρες και άσφαλτος.

Το βασικό νομοθετικό πλαίσιο για την ανακύκλωση των ΑΕΚΚ καθορίζεται από το Νόμο 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων – Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ) και άλλες διατάξεις.

Εκκρεμεί όμως, από το 2004 η ψήφιση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος που θα εξειδικεύει τις υποχρεώσεις για τους διαχειριστές ΑΕΚΚ και θα καθορίζει τα μέτρα και τους όρους για τη διαχείρισή τους.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται η υποχρέωση των διαχειριστών των εν λόγω αποβλήτων να υποβάλλουν πριν από την έναρξη των οικοδομικών εργασιών ή έργων τεχνικών υποδομών αναλυτικά στοιχεία για τη διαχείριση των αποβλήτων που θα παραχθούν από την δραστηριότητά τους (στοιχεία διαχειριστή, τόπος και δραστηριότητα προέλευσης αποβλήτων, κύριος έργου, παραγόμενες ποσότητες αποβλήτων, σύμβαση με εγκεκριμένο σύστημα διαχείρισης ΑΕΚΚ κ.ά).

Επιπλέον, στο σχέδιο του Π.Δ (το οποίο έχει συνταχθεί το 2007) τίθενται οι ακόλουθοι συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι :

α) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2010, να αξιοποιείται κατ’ ελάχιστο το 30% σε βάρος, από το οποίο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον 50%.

β) μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2015, να αξιοποιείται τουλάχιστον το 60 % σε βάρος, από το οποίο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον 50%
.
Ωστόσο η Οδηγία-Πλαίσιο για τα απορρίμματα έθεσε το 2008 υψηλότερους στόχους ήτοι 70% κ.β. για τα εν λόγω απόβλητα έως το 2020.

Κάθε εγκατάσταση επεξεργασίας και αξιοποίησης ΑΕΚΚ χρειάζεται να λάβει τις απαραίτητες εγκρίσεις ή/ και άδειες που προβλέπονται από τις διατάξεις της εκάστοτε κείμενης νομοθεσίας και να συμβληθεί με εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ.

Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας των ΑΕΚΚ αποτελούνται από χώρους υποδοχής των ΑΕΚΚ, χώρους διαλογής και αποθήκευσης των ανακτημένων υλικών, χώρους επεξεργασίας / ανακύκλωσης και αποθήκευσης των δευτερογενών προϊόντων, καθώς και τον απαραίτητο τεχνικό και μηχανολογικό εξοπλισμό.

Οι χώροι είναι περιφραγμένοι, προκειμένου να προστατεύονται από την απόρριψη άλλου τύπου αποβλήτων και πρέπει να πληρούν όλες τις απαιτήσεις για υγιεινή και ασφάλεια. Όλοι οι χώροι, επίσης, πρέπει να διαθέτουν συστήματα πυρανίχνευσης- πυρόσβεσης, σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό πυροπροστασίας και λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα εξουδετέρωσης των οσμών.

Η επεξεργασία των ΑΕΚΚ πραγματοποιείται σε χώρους που εγκρίνονται ως κατάλληλοι, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας ή σε χώρους ανενεργών ή ενεργών λατομείων.

Τα επεξεργασμένα αδρανή μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως «προϊόντα δομικών κατασκευών» σε έργα που καλύπτουν τόσο τα κτίρια όσο και τα έργα υποδομής θα είναι κατάλληλα για τη χρήση για την οποία προορίζονται και θα πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές, σύμφωνα με τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις.

Τα αδρανή κατάλοιπα που προκύπτουν από την επεξεργασία των ΑΕΚΚ, καθώς και τα χώματα και πέτρες και μπάζα εκσκαφών (κατηγορίες 17 05 04 και 17 05 06 από τον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων, σύμφωνα με την Απόφαση 2001/118/ΕΚ), αξιοποιούνται με τη χρήση τους, σε εργασίες επιχωματώσεων, αποκαταστάσεις ανενεργών και εν ενεργεία λατομείων, ανεξέλεγκτων χωματερών, επικαλύψεις χώρων υγειονομικής ταφής και εν γένει αναμόρφωση υποβαθμισμένων τοπίων ή αναπλάσεων χώρων.

Η διάθεση των υπολειμμάτων που θα προκύψουν από τις μονάδες επεξεργασίας υλικών θα πραγματοποιείται στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αδρανών Αποβλήτων ο οποίος θα πρέπει να βρίσκεται σε χώρο πλησίον των Μονάδων Ανακύκλωσης που περιγράφηκαν στις προηγούμενες παραγράφους, έτσι ώστε να αποφευχθεί επιπλέον οικονομική επιβάρυνση για τη μεταφορά των υπολειμμάτων.

Ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Αδρανών Υλικών, ο οποίος θα δέχεται αποκλειστικά μόνο αδρανή υλικά, θα πρέπει κατ’ ελάχιστον να τηρεί κάποιες βασικές προδιαγραφές κατά την κατασκευή του. Σύμφωνα με τους υφιστάμενους και εγκεκριμένους Περιφερειακούς Σχεδιασμούς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) προβλέπεται η κατασκευή από ένα (1) έως τρεις (3) Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αδρανών Αποβλήτων (ΧΥΤ Αδρανών) ανά Νομό κατά μέσο όρο.