Η ιστορία των "χαμένων" Ελλήνων του Σαν Αντρές

Μια ελληνική σημαία έσωσε πριν από 130 χρόνια επτά Έλληνες και τις οικογένειές τους, στον Πόλεμο του Ειρηνικού, μεταξύ Περού και Χιλής.

Ήταν το 1880, όταν Χιλιανοί στρατιώτες εισέβαλαν στο χωριό Σαν Αντρές, ένα ψαροχώρι του Περού. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι στρατιώτες σκότωναν τους κατοίκους. Ανάμεσα στους ντόπιους ήταν και επτά Έλληνες ναυτικοί που βρέθηκαν τυχαία στο Σαν Αντρές, κοντά στο Πίσκο, το 1870 και αποφάσισαν να ζήσουν εκεί. Για να σωθούν οι Έλληνες από τη σφαγή, ύψωσαν σε ένα σπίτι την ελληνική σημαία και κλείστηκαν εκεί με τις οικογένειές τους και με αρκετούς περουβιανούς. Οι Χιλιανοί στρατιώτες δεν τους πείραξαν. Οι Έλληνες και οι οικογένειές τους γλίτωσαν την καταστροφή. Σήμερα οι απόγονοί τους είναι κάπου 600. Τα επίθετα Κομνηνός, Γκίκας, Παπαφάβας, Φαλκόνης, Κωσταντίνου, είναι από τα πιο συνηθισμένα στο ψαροχώρι.

Εκατόν τριάντα χρόνια μετά η ελληνική σημαία υψώθηκε και πάλι. Η ελληνική κοινότητα της Λίμα μαζί με την ελληνική κοινότητα του Σαν Αντρές αποφάσισαν να γιορτάσουν για πρώτη φορά τα Φώτα στο χωριό. Ο δήμαρχος έδωσε εντολή να υψωθούν στην πλατεία η περουβιανή και η ελληνική σημαία. Πολλοί από τους απόγονους των πρώτων Ελλήνων ήταν συγκινημένοι. "Οι Έλληνες για μας είναι αδέλφια μας, σας οφείλουμε πολλά. Η ανάπτυξη στην περιοχή οφείλεται στο όραμα και στη δουλειά των πρώτων Ελλήνων που έφεραν νέες ιδέες στον τόπο μας", είπε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο δήμαρχος της περιοχής, Χουάν Βεργάρα Μάτα.

Οι Έλληνες του Σαν Αντρές είναι καθολικοί. Ο ιερέας του χωριού είναι ο Αλφόνσο Κομνηνός. "Όταν πέθαναν οι παππούδες μας, χάθηκαν πολλά από τα έθιμα που είχαν φέρει από την Ελλάδα. Μαζί με όλα αυτά χάθηκε και η Ορθοδοξία. Είμαστε πια Καθολικοί. Δεν γινόταν διαφορετικά. Όμως πολλοί κρατάμε ακόμη πολλά έθιμα. Για αυτό σήμερα γιορτάζουμε όλοι μαζί τα Φώτα", δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πάτερ Αλφόνσο Κομνηνός, ο οποίος είναι Έλληνας πέμπτης γενιάς.

Η θεία λειτουργία ήταν σύντομη και τελέστηκε στην παραλία, όπου έγινε και η κατάδυση του Τίμιου Σταυρού. Το ρόλο του ιερέα ανέλαβαν η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας της Λίμα, Σόνια Βαβούλης και ο πάτερ Αλφόνσο. Οι λιγοστοί που μιλούν πια ελληνικά είχαν μοιράσει φωτοτυπίες με το απολυτίκιο των Θεοφανίων γραμμένο με ισπανικά γράμματα και έτσι συμμετείχαν όλοι στην ψαλμωδία. Ο ασημένιος σταυρός ρίχτηκε στη θάλασσα και όλοι μαζί σε κλίμα συγκίνησης έψαλαν "Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε…".

Ένας πιτσιρικάς, έκτης γενιάς Έλληνας, βούτηξε στη θάλασσα και έφερε πίσω τον σταυρό.

"Είναι η πρώτη φορά που γιορτάζουμε έτσι εδώ. Είναι μια ιδιαίτερη στιγμή για όλους μας. Είναι παράλληλα και μια τιμή στη μνήμη των παππούδων μας. Είναι μεγάλη η χαρά για μας να βλέπουμε την ελληνική σημαία να κυματίζει στην πλατεία. Το 2007 ένας μεγάλος σεισμός κατάστρεψε το χωριό μας. Η Ελλάδα στάθηκε δίπλα μας και την ευχαριστούμε", δήλωσε ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας του Σαν Αντρές, Φερνάντο Ερνέστο Κομίνα Σεβάγιας.

"Εκδηλώσεις όπως και η σημερινή είναι πολύ συγκινητικές για μας. Δεν είναι μόνο φορτισμένες συναισθηματικά, αλλά ξυπνούν μέσα μας την πατρίδα, τη νοσταλγία, μας μαθαίνουν να μην ξεχνούμε την καταγωγή μας", είπε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας της Λίμα, Σόνια Βαβούλης.

Ο συνεργάτης του ΑΠΕ - ΜΠΕ, Δημήτρης Παρούσης, που εδώ και 1.379 μέρες πραγματοποιεί το γύρο του κόσμου αναζητώντας "χαμένους" Ελληνες, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην περιοχή και ερευνά την ιστορία των "χαμένων" Ελλήνων του Σαν Αντρές.