"Beautiful British Columbia" (Όμορφη Βρετανική Κολομβία), αναγράφουν οι πινακίδες όλων των αυτοκινήτων αυτής της όμορφης επαρχίας του Καναδά, με πρωτεύουσα το Βανκούβερ, που απλώνεται στις όχθες του Ειρηνικού Ωκεανού. Και δεν έχουν άδικο που επαίρονται οι κάτοικοί της, καθώς πρόκειται για έναν επίγειο παράδεισο, δημοφιλή τουριστικό προορισμό για επισκέπτες, από κάθε γωνιά της γης.
Το Βανκούβερ, που το Φεβρουάριο του 2010 θα φιλοξενήσει τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι μία πανέμορφη, υπερσύγχρονη πόλη, η τρίτη μεγαλύτερη στον Καναδά- μετά το Τορόντο και το Μόντρεαλ- με δύο εκατομμύρια κατοίκους.
Με την πρώτη ματιά εντυπωσιάζουν οι φράχτες των σπιτιών, από πελώρια δένδρα. Οικονομικό κέντρο, με το λιμάνι της να αποτελεί σημαντικό κόμβο επικοινωνίας, που καλύπτει το 40% των εμπορικών ανταλλαγών της Βορειοαμερικανικής ηπείρου με την Ασία, ικανοποιεί και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες.
Οι καλαίσθητοι ουρανοξύστες συνυπάρχουν με τα ωραία νεοκλασικά κτίρια, πλάι στα πάρκα της πόλης, που τα στολίζουν τεράστια αιωνόβια δέντρα. Τα περισσότερα απ' αυτά βρίσκονται στο φημισμένο Stanley Park (Στάνλεϊ Παρκ), το μεγαλύτερο της Βόρειας Αμερικής, με συνολική έκταση 1.000 εκταρίων και πανδαισία βλάστησης.
Το πάρκο έχει αξιοποιηθεί εξ ολοκλήρου και προσφέρεται για αναψυχή. Λίμνες με κύκνους, κήποι με τριαντάφυλλα, λέσχες γιότινγκ , ενυδρείο με 56.000 θαλασσινά ζώα, ζωολογικός κήπος, παραλίες και πληθώρα άλλων χώρων αναψυχής συνθέτουν τον ιδανικό τόπο, με το «γλυκό» κλίμα. Το τοπίο συμπληρώνει η μεγαλύτερη γέφυρα για πεζούς στον κόσμο, η Capilano Bridge (Καπιλάνο Μπριτζ).
Το Βανκούβερ ιδρύθηκε το 1886 σε τοποθεσίες, όπου στάθμευαν Ινδιάνοι, γι αυτό και η ινδιάνικη τέχνη δεσπόζει παντού. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η Πινακοθήκη και το Δημοτικό Μουσείο "φιλοξενούν" συλλογές καναδικής και ινδιάνικης τέχνης, ενώ παντού, σε δρόμους και πάρκα, συναντά κανείς ινδιάνικες φιγούρες, που παριστάνουν ανθρώπινες μορφές, ζώα και πουλιά.
Οι κάτοικοι της πόλης παρουσιάζουν εθνική πολυμορφία, αφού σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το 52% έχουν άλλη μητρική γλώσσα από τα αγγλικά. Μεταξύ αυτών, οι "ωραίοι Έλληνες", που συναντήσαμε κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας, ύστερα από πρόσκληση του Συντονιστή της Περιφέρειας ΣΑΕ Καναδά, Κώστα Μενεγάκη, ο οποίος επέλεξε το Βανκούβερ για τη Β΄ Τακτική Συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής της Περιφέρειας.
Μία συνάντηση παράδειγμα καλής συνεργασίας ομογενειακών οργανώσεων, καθώς, για πρώτη φορά, συμμετείχαν σ' αυτή οι πρόεδροι των τριών μεγάλων αστικών Ελληνικών Κοινοτήτων (Τορόντο, Μόντρεαλ και Βανκούβερ), του Εθνικού Ελληνοκαναδικού Κογκρέσου, των Επαρχιακών Κογκρέσων και της ΠΣΕΚΑ Καναδά, όπως και τα Μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου του Δικτύου Νεολαίας της Περιφέρειας, που αναπτύσσεται δυναμικά.
Η πρωτοβουλία αυτή του κ. Μενεγάκη, που στόχο έχει το συντονισμό των δραστηριοτήτων όλων των ομογενειακών φορέων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του Ελληνισμού του Καναδά, χαιρετίστηκε απ΄ όλους τους συμμετέχοντες, που έκαναν λόγο για σταθμό στην περαιτέρω πορεία του ελληνισμού στη χώρα.
Θερμή υποδοχή επιφύλαξε η Ελληνική Κοινότητα Βανκούβερ στην αποστολή, στην οποία συμμετείχε και η δημοσιογράφος Λουκία Τζάλα, από τα Ιωάννινα, εκδότρια της εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγώνας», η οποία πάντα επιδιώκει να συναντά Ηπειρώτες σε κάθε γωνιά της γης. Και στο Βανκούβερ, αν και δεν έχουν δικό τους σύλλογο, υπάρχουν πολλοί.
Στην ευρύτερη περιοχή του Βανκούβερ ζουν, σήμερα, περίπου 15.000 Έλληνες ομογενείς. Η ομογένεια του Δυτικού Καναδά, εκτός από το Βανκούβερ, είναι κυρίως συγκεντρωμένη στις πόλεις Βικτώρια, Κάλγκαρι, Έντμοντον, Ριτζάινα, και Σάσκατουν, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση, σε επίπεδο Επαρχιών, εμφανίζεται στη Βρετανική Κολομβία.
Σε γενικές γραμμές, η ομογένεια είναι οικονομικά εύρωστη. Οι περισσότεροι ομογενείς ασχολούνται με μικρομεσαίες επιχειρήσεις και πολλοί είναι εστιάτορες ή καταστηματάρχες. Υπάρχουν, επίσης, βιοτέχνες, ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και ταξιδιωτικών γραφείων, έμποροι γούνας, επιστήμονες (δικηγόροι, γιατροί κ.ά), και αρκετοί καθηγητές στα Πανεπιστήμια U.B.C. και Simon Fraser (Σάιμον Φρέιζερ), όπου λειτουργεί και Έδρα Ελληνικών Σπουδών. Από τις νεώτερες γενιές, πολλοί διαπρέπουν ως στελέχη διοίκησης επιχειρήσεων κι άλλοι στους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των Τεχνών.
Στο Βανκούβερ λειτουργεί, από το 1976, Άμισθο Προξενείο, που από το 2008 αναβαθμίστηκε σε Γενικό, με Πρόξενο τον Γεώργιο Αϋφαντή.
Το ελληνικό "παρών" στα δρώμενα του Βανκούβερ
Μικρές, ανθρώπινες συγκινητικές ιστορίες συνθέτουν την πορεία της ελληνικής κοινότητας Βανκούβερ, μίας από τις πιο ιστορικές κοινότητες στον Καναδά, με έτος ίδρυσης το 1927.
Στις συναντήσεις μας με τους ομογενείς, στο πρότυπο Κοινοτικό Κέντρο, μετά την Κυριακάτικη λειτουργία στον υπέροχο ναό του Αγ. Γεωργίου, στο Κιτσιλάνο, οι ιστορίες του χθες φορτίζουν συναισθηματικά και σμίγουν με τις δεκάδες ερωτήσεις των ομογενών μας, καθώς θέλουν να μάθουν από ... πρώτο χέρι νέα από την πατρίδα.
Οι μεγαλύτεροι, μας εξομολογούνται ότι ήρθαν για λίγο, όπως πίστευε ο κάθε Έλληνας μετανάστης που έφευγε από την πατρίδα, και δεν περίμεναν ότι τελικά θα γεράσουν εκεί. Ωστόσο, ο υπέροχος αυτός τόπος έγινε δεύτερη πατρίδα τους, με τα παιδιά και τα εγγόνια τους να έχουν ενταχθεί πλήρως στην τοπική κοινωνία, έχοντας φροντίσει να πάρουν καλή μόρφωση.
Η Ελλάδα, όμως, είναι πάντα στα χείλη και την καρδιά όλων, ακόμα και των αλλοεθνών, που έχουν συνάψει γάμους με ομογενείς μας. Από τους 100 γάμους οι 70 είναι μεικτοί, θα μας πει ο πατέρας Δημήτριος, ο οποίος υπηρετεί εδώ και 35 χρόνια στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, μία από τις τρεις ελληνικές στο Βανκούβερ. Ίσως και γι΄αυτό, μέρος της λειτουργίας γίνεται στην αγγλική γλώσσα.
Τα σύκα που μας προσφέρει ο 83χρονος Γεώργιος Σαλατέλας, από τη Μυτιλήνη, μας γλυκαίνουν, μαζί με τις κουβέντες μιας παρέας Ελληνίδων, που μονοπωλεί την προσοχή μας. Η Έλλη και η Γαρυφαλλιά από τη Θεσσαλονίκη, η Χριστίνα από την Κρήτη, και οι άλλες κυρίες, μας μιλούν για τα δύσκολα πρώτα χρόνια, που ευτυχώς πέρασαν, αλλά και για την αγωνία τους να βαδίσουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους σε "χνάρια ελληνικά".
Αυτή, άλλωστε, είναι η αγωνία όλων των Ελλήνων της Διασποράς, που κατάφεραν να αναστήσουν άξιους απογόνους, θα μας πει ο κ. Τσακούμης, πρώην πρόεδρος της Κοινότητας. Ο πατέρας και ο παππούς του, από τη Ναύπακτο, έμποροι στο επάγγελμα, πήγαν για πρώτη φορά στο Βανκούβερ, το 1898. Ο ίδιος είναι από τους επιφανείς πρωτεργάτες της κοινότητας, έχοντας συνεργαστεί επί 30 χρόνια με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο, ενώ η σύζυγός του Φρόσω, ήταν η πρώτη δασκάλα ελληνικών, στα τέλη της δεκαετίας του ΄50.
«Δεν διαφέρουμε από τους άλλους Έλληνες. Κουβαλάμε κι εμείς και τα καλά και τα κακά από την πατρίδα», επισήμανε στο περιοδικό «Ελληνική Διασπορά» του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Τσακούμης. «Φροντίσαμε, όμως, τα παιδιά μας να διατηρήσουν την ελληνικότητά τους και τη θρησκεία μας, που είναι καθοριστικός παράγοντας», λέει.
Ένας νέος στο "τιμόνι" της Κοινότητας
Είναι μόλις 35 ετών, δικηγόρος στο επάγγελμα, και έχει αναλάβει, εδώ και μία πενταετία, τα ηνία της ελληνικής κοινότητας Βανκούβερ. Αν και γεννημένος στον Καναδά, με ρίζες από το Σοφικό Κορινθίας, ο Παναγιώτης Κλέτας μιλά άψογα την ελληνική γλώσσα, όπως άλλωστε και όλοι οι νέοι ομογενείς που συναντήσαμε. Πολύτιμος συνεργάτης είναι η σύντροφός του στη ζωή, Βικτώρια, νεοφερμένη από την Ελλάδα.
Για την Κοινότητα, ο κ. Κλέτας μας μιλά με αγάπη και πολύ σεβασμό για όσους μόχθησαν, ώστε να γίνει ο συνδετικός κρίκος όλων των ομογενών.
"Η Ελλάδα είναι πάντα εδώ, έτσι όπως την οικοδόμησαν οι πρώτοι Έλληνες που έθεσαν τα θεμέλια της Κοινότητάς μας, το 1927. Τα προγράμματα που εκπονούμε, άλλωστε, αυτό το σκοπό έχουν", θα μας πει ο κ. Κλέτας.
"Τις απογευματινές ώρες, πλην Κυριακής, λειτουργούν τα τμήματα του ελληνικού σχολείου, από το δημοτικό μέχρι το γυμνάσιο, όπου οχτώ ομογενείς εκπαιδευτικοί διδάσκουν ελληνικά, ιστορία και γεωγραφία της Ελλάδας, σε περίπου 200 παιδιά. Είμαστε υπερήφανοι και για τον ημερήσιο ελληνόγλωσσο παιδικό σταθμό, που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια, στους χώρους της Κοινότητάς μας", προσθέτει.
Μεγάλη προσέλευση έχουν και τα μαθήματα ελληνικών χορών, φυτώριο για τα τρία χορευτικά συγκροτήματα (μικρών, εφήβων και μεγάλων), όπως και τα προγράμματα αθλητισμού. Αρκεί να αναφέρουμε ότι, στην ευρύτερη περιοχή του Βανκούβερ, λειτουργούν 10 ελληνικές ομάδες ποδοσφαίρου. Παραδίδονται, επίσης, με επιτυχία, μαθήματα μαγειρικής, γλυπτικής και ζωγραφικής. Η Κοινότητα έχει και δική της ιστοσελίδα: .
Στους χώρους της Κοινότητας φιλοξενούνται και οι εκδηλώσεις όλων των εθνικο-τοπικών συλλόγων, που όμως σταδιακά φθίνουν. Ισχυρή είναι η Φιλόπτωχος, που-μεταξύ άλλων- προσφέρει κάθε χρόνο 10.000 ευρώ στο τοπικό Ίδρυμα Αναπήρων.
Εδώ και 32 χρόνια, η Κοινότητα διοργανώνει, κάθε Οκτώβριο, Ελληνικό Φεστιβάλ, μία "υπόθεση" που αφορά όλους. Εθελοντικά προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, μικροί και μεγάλοι, για να ετοιμάσουν εκλεκτά ελληνικά εδέσματα που έχουν την ευκαιρία να γευτούν, επί μία εβδομάδα, πάνω από 200.000 επισκέπτες.
Ελληνική Ημέρα
Μεγάλη επιτυχία σημειώνει και η Ελληνική Ημέρα, που διοργανώνει κάθε Ιούνιο το Ελληνο-Καναδικό Κογκρέσο Βανκούβερ, όπου συγκεντρώνονται πάνω από 70.000 άτομα. Πρωτεργάτης των εκδηλώσεων είναι ο Νίκος Πάνου, πρώην πρόεδρος του Ελληνο-Καναδικού Κογκρέσου, που ζει στο Βανκούβερ από το 1961. Το μεγάλο τουριστικό γραφείο, «ΩMEGA TRAVEL», που διατηρεί εδώ και 35 χρόνια στην «ελληνοκρατούμενη» συνοικία Κιτσιλάνο- σήμερα μία από τις πιο περιζήτητες- το διαθέτει για τις συνεδριάσεις της οργάνωσης. Ο περίπατος στο Κιτσιλάνο με τον κ. Πάνου, θυμίζει Ελλάδα, καθώς ακούγαμε παντού "καλημέρες" και χαιρετίσματα.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη, ο κ. Πάνου βρίσκεται πίσω από κάθε προσπάθεια ανάδειξης του ελληνισμού της περιοχής. Ο ίδιος, άλλωστε, πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Έδρας Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Σάιμον Φρέιζερ, το 1996, που "προικοδοτήθηκε" με συνεισφορές της ομογένειας, ύψους 500.000 δολαρίων και ανάλογο ποσό από την τοπική κυβέρνηση.
Με προσωπική φροντίδα του κ. Πάνου, τα μεγάλα φρεάτια σε αρκετό μήκος των μεγάλων πεζοδρομίων έχουν καλυφθεί με μαρμάρινες πλάκες, χαραγμένες με ρητά αρχαίων Ελλήνων, στην αγγλική γλώσσα. Έτσι, περπατάς και "σκοντάφτεις" πάνω στον Περικλή ή στον Ιπποκράτη.
"Καφενείο η Ελλάς"
Δυναμικό "παρών" στην Ελληνική Ημέρα δίνει και ο Σύλλογος Υπερηλίκων Βρετανικής Κολομβίας, που ιδρύθηκε στη δεκαετία του ΄70. Υπερηλίκων μόνο κατ΄ όνομα, αφού κατά την επίσκεψή μας διαπιστώσαμε την αστείρευτη ζωντάνια των συνταξιούχων ομογενών μας.
Στον καλαίσθητο χώρο τους, που αγόρασαν μόνοι τους, πριν από 15 χρόνια, οι παλαίμαχοι της ζωής περνούν πολλές ώρες μαζί. Η συζήτηση "ανάβει" με την έλευση μας, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι παρακολουθούμε τη συνεδρίαση μιας μικρής βουλής των ομογενών, όπου ο καφές σερβίρεται σε φλιτζανάκια με σηματάκια των ελληνικών κομμάτων που υποστηρίζουν.
Ένας ακόμη λόγος διαφωνίας είναι και οι ελληνικές ομάδες, που στηρίζουν από μακριά, ενώ η τηλεόραση είναι πάντα συντονισμένη στα ελληνικά δορυφορικά προγράμματα. «Μπορεί να διαφωνούμε στα πολιτικά, είμαστε όμως μονιασμένοι», θα μας πει ο Ρουμελιώτης πρόεδρος του συλλόγου, Χρήστος Μπαλάτσας, που πήγε στον Καναδά το 1957.
Και συνεχίζει: «Μας ενδιαφέρουν τα όσα συμβαίνουν στην πατρίδα και περιμένουμε να μας δοθεί το δικαίωμα να ψηφίζουμε και εμείς, από εδώ, στις εθνικές εκλογές. Από την Ελλάδα δεν περιμένουμε τίποτα. Άλλωστε, εμείς είμαστε πολύ μακριά για να μας θυμηθεί. Το μόνο που θα θέλαμε είναι να μας δώσουν δωρεάν το σήμα της κρατικής τηλεόρασης, που σήμερα το ακριβοπληρώνουμε, σε αντίθεση με τους Ιταλούς μετανάστες που τους παρέχεται δωρεάν. Δεν είναι για τα λεφτά, είναι ότι θα μας δείξουν ότι λίγο μας νοιάζονται».
Ο κ. Μπαλάτσας μας αναφέρει, επίσης, ότι σε κάθε πρόβλημα που ανακύπτει στην Ελλάδα, ο Σύλλογος, όπως και όλοι οι Έλληνες του Βανκούβερ, προσπαθούν να δώσουν το δικό τους "παρών". Για παράδειγμα, με τις πυρκαγιές στην Ελλάδα το 2007, συγκεντρώθηκαν πάνω από 115.000 δολάρια, που στάλθηκαν στους πυροπαθείς.
Η «ελληνική φωνή» του Βανκούβερ
Από το 1971, μία ελληνική φωνή κρατά συντρόφια στους Έλληνες του Βανκούβερ, μέσω των ερτζιανών κυμάτων. Ο Μάικ Γεωργιόπουλος ή Μινέρβας, όπως τον αποκαλούν όλοι, από την ονομασία του παντοπωλείου που διατηρεί εδώ και δεκαετίες, επιμελείται και παρουσιάζει κάθε Κυριακή ένα δίωρο πρόγραμμα, με νέα από την Ελλάδα, την παροικία και την ομογένεια ευρύτερα, πάντα με καλή ελληνική μουσική. Το μουσικό "οπλοστάσιό" του διαθέτει 8.000 δίσκους, μεταξύ αυτών και 300 των 78 στροφών, όπως και πάνω από 1.000 CD.
Ο ραδιοθάλαμός του, ένα μικρό δωματιάκι στο πίσω μέρος του καταστήματος του, έχει δει πολλές δόξες. Από εκεί έχει περάσει ακόμα και η Αντζελίνα Τζολί, που για τις ανάγκες μιας ταινίας της χρησιμοποίησε το παντοπωλείο, όπως και η Νία Βαρντάλος, αλλά και αρκετοί γνωστοί διαφημιστές. Ο ίδιος κυκλοφόρησε και την εφημερίδα "Πατρίδα", από το 1977 έως το 1984. Για οικονομικούς, ωστόσο, λόγους δεν συνέχισε.
«Μετά από χρόνια προσφοράς δεν θέλω να σταματήσω το πρόγραμμα», θα μας πει ο καταγόμενος από τους Γαργαλιάνους της Μεσσηνίας ομογενής, με κάποια πικρία, καθώς η Ελλάδα δεν στήριξε, όπως μας είπε, ποτέ την προσπάθειά του. «Μας αρκεί μια μικρή συμπαράσταση σ' αυτό που κάνουμε με απόθεμα καρδιάς», είναι τα λόγια που μας είπε, αποχαιρετώντας μας.
Στο Βανκούβερ ένας ακόμη Έλληνας δίνει τη δική του «μάχη» για να διατηρήσει την επαφή των ομογενών με την Ελλάδα, αλλά και μεταξύ τους. Με πολύ κόπο, και καμία βοήθεια, ο κ. Κώστας Καρατσίκης εκδίδει από το 1988 τη μηνιαία εφημερίδα «Γνώμη» (http://www.greekgnomi.com).
Ιστορική αναδρομή
Ενδιαφέροντα- ιστορικά πλέον- στοιχεία για την ελληνική παρουσία στη Βρετανική Κολομβία παραθέτει το λεύκωμα που εξέδωσε η Ελληνική Κοινότητα Βανκούβερ, με την ευκαιρία των 50 χρόνων από την ίδρυσή της. Η ελληνική μετανάστευση στον Καναδά και ειδικότερα στη Βρετανική Κολομβία, ξεκίνησε γύρω στην πρώτη δεκαετία του περασμένου αιώνα, αν και ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του σε τούτη τη γωνιά της γης, θεωρείται ο Κεφαλλονίτης θαλασσοπόρος Χουάν Ντε Φούκα (Ιωάννης Φωκάς ή Απόστολος Βαλεριάνος), που εξερεύνησε τη δυτική ακτή του Καναδά και των ΗΠΑ, κατά τον 16ο αιώνα. Το όνομά του δόθηκε στα Στενά του Ανιάν, που ανακάλυψε το 1592, ένα μυθικό σχεδόν πέρασμα στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά.
Ο πρώτος Έλληνας που πέρασε από τη Βρετανική Κολομβία, μετά τον Φούκα, και καταστάλαξε στη Βικτώρια, το 1851, ήταν ο Γεώργιος Καπιότης. Εκεί, παντρεύτηκε την κόρη ενός ινδιάνου αρχηγού, τη Μαρία- Άννα, η οποία έμαθε, μάλιστα, την ελληνική γλώσσα.
Γύρω στο 1878, πήγε στο Βανκούβερ ο Ιωάννης- Νικόλαος Γιάνναρης, που ήταν και ο πρώτος που ξεκίνησε επιχείρηση ιχθυοτροφείου, αλλά και ο πρώτος που ξεκίνησε το επαγγελματικό ψάρεμα του σολομού στον ποταμό Φρέιζερ. Ύστερα από λίγα χρόνια, το 1885, γνωρίστηκε με έναν άλλο Έλληνα ψαρά, τον Γεώργιο Κοντραφύλλα, με τον οποίο ίδρυσαν το πρώτο ιχθυοτροφείο στο Λάντερ. Έπειτα από χρόνια και άλλοι ψαράδες, κυρίως Ευρωπαίοι, μιμήθηκαν το παράδειγμά τους. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάτοικοι του Λάντερ, που έχουν ακούσει ιστορίες για τους δύο αυτούς πρωτοπόρους, στο είδος τους, Έλληνες.
Σταδιακά, ο ελληνισμός στο Λάντερ μεγάλωνε. Οι περισσότεροι Έλληνες ήταν από φτωχές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως από νησιά του Αιγαίου και σχεδόν όλοι τους ασχολήθηκαν με το ψάρεμα. Εκεί, καταστάλαξαν και πολλοί Έλληνες από τη Λακωνία, την Αρκαδία, την Ήπειρο.
Κάθε φορά που υπήρχε λιακάδα μαζεύονταν οι Έλληνες κι έλεγαν τραγούδια της μακρινής πατρίδας. Το μικρό κομμάτι γης που ζούσαν, μεταλλασσόταν και γινόταν ίδιο με την Ελλάδα. Δούλευαν σκληρά για να πετύχουν στη ζωή τους, ζούσαν σε καλύβες δύο ή τριών δωματίων που κατασκεύαζαν μόνοι τους, τη μία πλάι στην άλλη, πάνω σε γερούς κορμούς δέντρων για να μην τις παρασύρει το ποτάμι.
Οι Έλληνες του Λάντερ δημιούργησαν ένα πρωτότυπο οργανισμό, με τις προτροπές του Ιωάννη Λυγερού, που έγινε και ο πρώτος πρόεδρός του. Κατά τον ίδιο τρόπο ιδρύθηκε και το συνδικάτο των Ενωμένων Αλιέων του Λάντερ, κάτω από τις οδηγίες του εξυπνότατου Έλληνα, Όμηρου Στίβενς, που εξελέγη πρόεδρος.
Από τις αρχές του περασμένου αιώνα, από το 1901 έως το 1927, η ιδέα για την ίδρυση μιας κοινότητας φλόγιζε τους μετανάστες μας, που διατηρούσαν πολύ στενές επαφές μεταξύ τους. Σ' αυτό το διάστημα βρέθηκε στο Βανκούβερ ο πρώτος Έλληνας ιερέας, ο Αμβρόσιος Μανδηλάρης, κάτω από τις οδηγίες του οποίου ιδρύθηκε στις 13 Ιουνίου του 1927 η Ελληνική Κοινότητα. Ο τότε ελληνικός πληθυσμός του Βανκούβερ ήταν περίπου 40-50 οικογένειες, κάπου 500 άτομα. Πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο Μίλτων Λύτρας. Ένα χρόνο μετά, το 1928, αγοράστηκε το οικόπεδο για την ανέγερση εκκλησίας. Την πρώτη μέρα των εργασιών μία ολόκληρη στρατιά Ελλήνων μεταναστών ήρθαν από το Σιάτλ, όπου βρισκόταν για την ετήσια συγκέντρωση της ΑΧΕΠΑ, για να βοηθήσουν.
Αυτή ήταν και η αρχή μιας λαμπρής πορείας των Ελλήνων στην περιοχή, που με τις δεκαετίες που πέρασαν μεγάλωνε αριθμητικά, χωρίς να σβήνει η αγάπη για την πατρίδα. Σε κάθε δύσκολη στιγμή προστρέχανε να βοηθήσουν, όπως για παράδειγμα κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν κάθε μέρα μία ελληνική επιχείρηση έδινε στον Ερυθρό Σταυρό την είσπραξη της ημέρας για την ανακούφιση της πατρίδας. Ακόμη, το 1953 η Κοινότητα συγκέντρωσε, μέσω εράνου, το ποσό των 25.000 δολαρίων, που εστάλη στα νησιά του Ιονίου Πελάγους, που είχαν πληγεί από τον καταστροφικό σεισμό.
Αργότερα, το 1971, ανήμερα της Κυριακής των Βαΐων, λειτούργησε και η νέα εκκλησία, που χτίσθηκε σε οικόπεδο, που αγόρασαν οι ομογενείς μας, όπου στεγάστηκαν και τα γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας, που αγκαλιάζει τον ελληνισμό του Βανκούβερ.
Το Βανκούβερ, που το Φεβρουάριο του 2010 θα φιλοξενήσει τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι μία πανέμορφη, υπερσύγχρονη πόλη, η τρίτη μεγαλύτερη στον Καναδά- μετά το Τορόντο και το Μόντρεαλ- με δύο εκατομμύρια κατοίκους.
Με την πρώτη ματιά εντυπωσιάζουν οι φράχτες των σπιτιών, από πελώρια δένδρα. Οικονομικό κέντρο, με το λιμάνι της να αποτελεί σημαντικό κόμβο επικοινωνίας, που καλύπτει το 40% των εμπορικών ανταλλαγών της Βορειοαμερικανικής ηπείρου με την Ασία, ικανοποιεί και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες.
Οι καλαίσθητοι ουρανοξύστες συνυπάρχουν με τα ωραία νεοκλασικά κτίρια, πλάι στα πάρκα της πόλης, που τα στολίζουν τεράστια αιωνόβια δέντρα. Τα περισσότερα απ' αυτά βρίσκονται στο φημισμένο Stanley Park (Στάνλεϊ Παρκ), το μεγαλύτερο της Βόρειας Αμερικής, με συνολική έκταση 1.000 εκταρίων και πανδαισία βλάστησης.
Το πάρκο έχει αξιοποιηθεί εξ ολοκλήρου και προσφέρεται για αναψυχή. Λίμνες με κύκνους, κήποι με τριαντάφυλλα, λέσχες γιότινγκ , ενυδρείο με 56.000 θαλασσινά ζώα, ζωολογικός κήπος, παραλίες και πληθώρα άλλων χώρων αναψυχής συνθέτουν τον ιδανικό τόπο, με το «γλυκό» κλίμα. Το τοπίο συμπληρώνει η μεγαλύτερη γέφυρα για πεζούς στον κόσμο, η Capilano Bridge (Καπιλάνο Μπριτζ).
Το Βανκούβερ ιδρύθηκε το 1886 σε τοποθεσίες, όπου στάθμευαν Ινδιάνοι, γι αυτό και η ινδιάνικη τέχνη δεσπόζει παντού. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η Πινακοθήκη και το Δημοτικό Μουσείο "φιλοξενούν" συλλογές καναδικής και ινδιάνικης τέχνης, ενώ παντού, σε δρόμους και πάρκα, συναντά κανείς ινδιάνικες φιγούρες, που παριστάνουν ανθρώπινες μορφές, ζώα και πουλιά.
Οι κάτοικοι της πόλης παρουσιάζουν εθνική πολυμορφία, αφού σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το 52% έχουν άλλη μητρική γλώσσα από τα αγγλικά. Μεταξύ αυτών, οι "ωραίοι Έλληνες", που συναντήσαμε κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας, ύστερα από πρόσκληση του Συντονιστή της Περιφέρειας ΣΑΕ Καναδά, Κώστα Μενεγάκη, ο οποίος επέλεξε το Βανκούβερ για τη Β΄ Τακτική Συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής της Περιφέρειας.
Μία συνάντηση παράδειγμα καλής συνεργασίας ομογενειακών οργανώσεων, καθώς, για πρώτη φορά, συμμετείχαν σ' αυτή οι πρόεδροι των τριών μεγάλων αστικών Ελληνικών Κοινοτήτων (Τορόντο, Μόντρεαλ και Βανκούβερ), του Εθνικού Ελληνοκαναδικού Κογκρέσου, των Επαρχιακών Κογκρέσων και της ΠΣΕΚΑ Καναδά, όπως και τα Μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου του Δικτύου Νεολαίας της Περιφέρειας, που αναπτύσσεται δυναμικά.
Η πρωτοβουλία αυτή του κ. Μενεγάκη, που στόχο έχει το συντονισμό των δραστηριοτήτων όλων των ομογενειακών φορέων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του Ελληνισμού του Καναδά, χαιρετίστηκε απ΄ όλους τους συμμετέχοντες, που έκαναν λόγο για σταθμό στην περαιτέρω πορεία του ελληνισμού στη χώρα.
Θερμή υποδοχή επιφύλαξε η Ελληνική Κοινότητα Βανκούβερ στην αποστολή, στην οποία συμμετείχε και η δημοσιογράφος Λουκία Τζάλα, από τα Ιωάννινα, εκδότρια της εφημερίδας «Ηπειρωτικός Αγώνας», η οποία πάντα επιδιώκει να συναντά Ηπειρώτες σε κάθε γωνιά της γης. Και στο Βανκούβερ, αν και δεν έχουν δικό τους σύλλογο, υπάρχουν πολλοί.
Στην ευρύτερη περιοχή του Βανκούβερ ζουν, σήμερα, περίπου 15.000 Έλληνες ομογενείς. Η ομογένεια του Δυτικού Καναδά, εκτός από το Βανκούβερ, είναι κυρίως συγκεντρωμένη στις πόλεις Βικτώρια, Κάλγκαρι, Έντμοντον, Ριτζάινα, και Σάσκατουν, ενώ η μεγαλύτερη συγκέντρωση, σε επίπεδο Επαρχιών, εμφανίζεται στη Βρετανική Κολομβία.
Σε γενικές γραμμές, η ομογένεια είναι οικονομικά εύρωστη. Οι περισσότεροι ομογενείς ασχολούνται με μικρομεσαίες επιχειρήσεις και πολλοί είναι εστιάτορες ή καταστηματάρχες. Υπάρχουν, επίσης, βιοτέχνες, ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και ταξιδιωτικών γραφείων, έμποροι γούνας, επιστήμονες (δικηγόροι, γιατροί κ.ά), και αρκετοί καθηγητές στα Πανεπιστήμια U.B.C. και Simon Fraser (Σάιμον Φρέιζερ), όπου λειτουργεί και Έδρα Ελληνικών Σπουδών. Από τις νεώτερες γενιές, πολλοί διαπρέπουν ως στελέχη διοίκησης επιχειρήσεων κι άλλοι στους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των Τεχνών.
Στο Βανκούβερ λειτουργεί, από το 1976, Άμισθο Προξενείο, που από το 2008 αναβαθμίστηκε σε Γενικό, με Πρόξενο τον Γεώργιο Αϋφαντή.
Το ελληνικό "παρών" στα δρώμενα του Βανκούβερ
Μικρές, ανθρώπινες συγκινητικές ιστορίες συνθέτουν την πορεία της ελληνικής κοινότητας Βανκούβερ, μίας από τις πιο ιστορικές κοινότητες στον Καναδά, με έτος ίδρυσης το 1927.
Στις συναντήσεις μας με τους ομογενείς, στο πρότυπο Κοινοτικό Κέντρο, μετά την Κυριακάτικη λειτουργία στον υπέροχο ναό του Αγ. Γεωργίου, στο Κιτσιλάνο, οι ιστορίες του χθες φορτίζουν συναισθηματικά και σμίγουν με τις δεκάδες ερωτήσεις των ομογενών μας, καθώς θέλουν να μάθουν από ... πρώτο χέρι νέα από την πατρίδα.
Οι μεγαλύτεροι, μας εξομολογούνται ότι ήρθαν για λίγο, όπως πίστευε ο κάθε Έλληνας μετανάστης που έφευγε από την πατρίδα, και δεν περίμεναν ότι τελικά θα γεράσουν εκεί. Ωστόσο, ο υπέροχος αυτός τόπος έγινε δεύτερη πατρίδα τους, με τα παιδιά και τα εγγόνια τους να έχουν ενταχθεί πλήρως στην τοπική κοινωνία, έχοντας φροντίσει να πάρουν καλή μόρφωση.
Η Ελλάδα, όμως, είναι πάντα στα χείλη και την καρδιά όλων, ακόμα και των αλλοεθνών, που έχουν συνάψει γάμους με ομογενείς μας. Από τους 100 γάμους οι 70 είναι μεικτοί, θα μας πει ο πατέρας Δημήτριος, ο οποίος υπηρετεί εδώ και 35 χρόνια στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, μία από τις τρεις ελληνικές στο Βανκούβερ. Ίσως και γι΄αυτό, μέρος της λειτουργίας γίνεται στην αγγλική γλώσσα.
Τα σύκα που μας προσφέρει ο 83χρονος Γεώργιος Σαλατέλας, από τη Μυτιλήνη, μας γλυκαίνουν, μαζί με τις κουβέντες μιας παρέας Ελληνίδων, που μονοπωλεί την προσοχή μας. Η Έλλη και η Γαρυφαλλιά από τη Θεσσαλονίκη, η Χριστίνα από την Κρήτη, και οι άλλες κυρίες, μας μιλούν για τα δύσκολα πρώτα χρόνια, που ευτυχώς πέρασαν, αλλά και για την αγωνία τους να βαδίσουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους σε "χνάρια ελληνικά".
Αυτή, άλλωστε, είναι η αγωνία όλων των Ελλήνων της Διασποράς, που κατάφεραν να αναστήσουν άξιους απογόνους, θα μας πει ο κ. Τσακούμης, πρώην πρόεδρος της Κοινότητας. Ο πατέρας και ο παππούς του, από τη Ναύπακτο, έμποροι στο επάγγελμα, πήγαν για πρώτη φορά στο Βανκούβερ, το 1898. Ο ίδιος είναι από τους επιφανείς πρωτεργάτες της κοινότητας, έχοντας συνεργαστεί επί 30 χρόνια με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο, ενώ η σύζυγός του Φρόσω, ήταν η πρώτη δασκάλα ελληνικών, στα τέλη της δεκαετίας του ΄50.
«Δεν διαφέρουμε από τους άλλους Έλληνες. Κουβαλάμε κι εμείς και τα καλά και τα κακά από την πατρίδα», επισήμανε στο περιοδικό «Ελληνική Διασπορά» του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Τσακούμης. «Φροντίσαμε, όμως, τα παιδιά μας να διατηρήσουν την ελληνικότητά τους και τη θρησκεία μας, που είναι καθοριστικός παράγοντας», λέει.
Ένας νέος στο "τιμόνι" της Κοινότητας
Είναι μόλις 35 ετών, δικηγόρος στο επάγγελμα, και έχει αναλάβει, εδώ και μία πενταετία, τα ηνία της ελληνικής κοινότητας Βανκούβερ. Αν και γεννημένος στον Καναδά, με ρίζες από το Σοφικό Κορινθίας, ο Παναγιώτης Κλέτας μιλά άψογα την ελληνική γλώσσα, όπως άλλωστε και όλοι οι νέοι ομογενείς που συναντήσαμε. Πολύτιμος συνεργάτης είναι η σύντροφός του στη ζωή, Βικτώρια, νεοφερμένη από την Ελλάδα.
Για την Κοινότητα, ο κ. Κλέτας μας μιλά με αγάπη και πολύ σεβασμό για όσους μόχθησαν, ώστε να γίνει ο συνδετικός κρίκος όλων των ομογενών.
"Η Ελλάδα είναι πάντα εδώ, έτσι όπως την οικοδόμησαν οι πρώτοι Έλληνες που έθεσαν τα θεμέλια της Κοινότητάς μας, το 1927. Τα προγράμματα που εκπονούμε, άλλωστε, αυτό το σκοπό έχουν", θα μας πει ο κ. Κλέτας.
"Τις απογευματινές ώρες, πλην Κυριακής, λειτουργούν τα τμήματα του ελληνικού σχολείου, από το δημοτικό μέχρι το γυμνάσιο, όπου οχτώ ομογενείς εκπαιδευτικοί διδάσκουν ελληνικά, ιστορία και γεωγραφία της Ελλάδας, σε περίπου 200 παιδιά. Είμαστε υπερήφανοι και για τον ημερήσιο ελληνόγλωσσο παιδικό σταθμό, που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια, στους χώρους της Κοινότητάς μας", προσθέτει.
Μεγάλη προσέλευση έχουν και τα μαθήματα ελληνικών χορών, φυτώριο για τα τρία χορευτικά συγκροτήματα (μικρών, εφήβων και μεγάλων), όπως και τα προγράμματα αθλητισμού. Αρκεί να αναφέρουμε ότι, στην ευρύτερη περιοχή του Βανκούβερ, λειτουργούν 10 ελληνικές ομάδες ποδοσφαίρου. Παραδίδονται, επίσης, με επιτυχία, μαθήματα μαγειρικής, γλυπτικής και ζωγραφικής. Η Κοινότητα έχει και δική της ιστοσελίδα: .
Στους χώρους της Κοινότητας φιλοξενούνται και οι εκδηλώσεις όλων των εθνικο-τοπικών συλλόγων, που όμως σταδιακά φθίνουν. Ισχυρή είναι η Φιλόπτωχος, που-μεταξύ άλλων- προσφέρει κάθε χρόνο 10.000 ευρώ στο τοπικό Ίδρυμα Αναπήρων.
Εδώ και 32 χρόνια, η Κοινότητα διοργανώνει, κάθε Οκτώβριο, Ελληνικό Φεστιβάλ, μία "υπόθεση" που αφορά όλους. Εθελοντικά προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, μικροί και μεγάλοι, για να ετοιμάσουν εκλεκτά ελληνικά εδέσματα που έχουν την ευκαιρία να γευτούν, επί μία εβδομάδα, πάνω από 200.000 επισκέπτες.
Ελληνική Ημέρα
Μεγάλη επιτυχία σημειώνει και η Ελληνική Ημέρα, που διοργανώνει κάθε Ιούνιο το Ελληνο-Καναδικό Κογκρέσο Βανκούβερ, όπου συγκεντρώνονται πάνω από 70.000 άτομα. Πρωτεργάτης των εκδηλώσεων είναι ο Νίκος Πάνου, πρώην πρόεδρος του Ελληνο-Καναδικού Κογκρέσου, που ζει στο Βανκούβερ από το 1961. Το μεγάλο τουριστικό γραφείο, «ΩMEGA TRAVEL», που διατηρεί εδώ και 35 χρόνια στην «ελληνοκρατούμενη» συνοικία Κιτσιλάνο- σήμερα μία από τις πιο περιζήτητες- το διαθέτει για τις συνεδριάσεις της οργάνωσης. Ο περίπατος στο Κιτσιλάνο με τον κ. Πάνου, θυμίζει Ελλάδα, καθώς ακούγαμε παντού "καλημέρες" και χαιρετίσματα.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη, ο κ. Πάνου βρίσκεται πίσω από κάθε προσπάθεια ανάδειξης του ελληνισμού της περιοχής. Ο ίδιος, άλλωστε, πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Έδρας Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Σάιμον Φρέιζερ, το 1996, που "προικοδοτήθηκε" με συνεισφορές της ομογένειας, ύψους 500.000 δολαρίων και ανάλογο ποσό από την τοπική κυβέρνηση.
Με προσωπική φροντίδα του κ. Πάνου, τα μεγάλα φρεάτια σε αρκετό μήκος των μεγάλων πεζοδρομίων έχουν καλυφθεί με μαρμάρινες πλάκες, χαραγμένες με ρητά αρχαίων Ελλήνων, στην αγγλική γλώσσα. Έτσι, περπατάς και "σκοντάφτεις" πάνω στον Περικλή ή στον Ιπποκράτη.
"Καφενείο η Ελλάς"
Δυναμικό "παρών" στην Ελληνική Ημέρα δίνει και ο Σύλλογος Υπερηλίκων Βρετανικής Κολομβίας, που ιδρύθηκε στη δεκαετία του ΄70. Υπερηλίκων μόνο κατ΄ όνομα, αφού κατά την επίσκεψή μας διαπιστώσαμε την αστείρευτη ζωντάνια των συνταξιούχων ομογενών μας.
Στον καλαίσθητο χώρο τους, που αγόρασαν μόνοι τους, πριν από 15 χρόνια, οι παλαίμαχοι της ζωής περνούν πολλές ώρες μαζί. Η συζήτηση "ανάβει" με την έλευση μας, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι παρακολουθούμε τη συνεδρίαση μιας μικρής βουλής των ομογενών, όπου ο καφές σερβίρεται σε φλιτζανάκια με σηματάκια των ελληνικών κομμάτων που υποστηρίζουν.
Ένας ακόμη λόγος διαφωνίας είναι και οι ελληνικές ομάδες, που στηρίζουν από μακριά, ενώ η τηλεόραση είναι πάντα συντονισμένη στα ελληνικά δορυφορικά προγράμματα. «Μπορεί να διαφωνούμε στα πολιτικά, είμαστε όμως μονιασμένοι», θα μας πει ο Ρουμελιώτης πρόεδρος του συλλόγου, Χρήστος Μπαλάτσας, που πήγε στον Καναδά το 1957.
Και συνεχίζει: «Μας ενδιαφέρουν τα όσα συμβαίνουν στην πατρίδα και περιμένουμε να μας δοθεί το δικαίωμα να ψηφίζουμε και εμείς, από εδώ, στις εθνικές εκλογές. Από την Ελλάδα δεν περιμένουμε τίποτα. Άλλωστε, εμείς είμαστε πολύ μακριά για να μας θυμηθεί. Το μόνο που θα θέλαμε είναι να μας δώσουν δωρεάν το σήμα της κρατικής τηλεόρασης, που σήμερα το ακριβοπληρώνουμε, σε αντίθεση με τους Ιταλούς μετανάστες που τους παρέχεται δωρεάν. Δεν είναι για τα λεφτά, είναι ότι θα μας δείξουν ότι λίγο μας νοιάζονται».
Ο κ. Μπαλάτσας μας αναφέρει, επίσης, ότι σε κάθε πρόβλημα που ανακύπτει στην Ελλάδα, ο Σύλλογος, όπως και όλοι οι Έλληνες του Βανκούβερ, προσπαθούν να δώσουν το δικό τους "παρών". Για παράδειγμα, με τις πυρκαγιές στην Ελλάδα το 2007, συγκεντρώθηκαν πάνω από 115.000 δολάρια, που στάλθηκαν στους πυροπαθείς.
Η «ελληνική φωνή» του Βανκούβερ
Από το 1971, μία ελληνική φωνή κρατά συντρόφια στους Έλληνες του Βανκούβερ, μέσω των ερτζιανών κυμάτων. Ο Μάικ Γεωργιόπουλος ή Μινέρβας, όπως τον αποκαλούν όλοι, από την ονομασία του παντοπωλείου που διατηρεί εδώ και δεκαετίες, επιμελείται και παρουσιάζει κάθε Κυριακή ένα δίωρο πρόγραμμα, με νέα από την Ελλάδα, την παροικία και την ομογένεια ευρύτερα, πάντα με καλή ελληνική μουσική. Το μουσικό "οπλοστάσιό" του διαθέτει 8.000 δίσκους, μεταξύ αυτών και 300 των 78 στροφών, όπως και πάνω από 1.000 CD.
Ο ραδιοθάλαμός του, ένα μικρό δωματιάκι στο πίσω μέρος του καταστήματος του, έχει δει πολλές δόξες. Από εκεί έχει περάσει ακόμα και η Αντζελίνα Τζολί, που για τις ανάγκες μιας ταινίας της χρησιμοποίησε το παντοπωλείο, όπως και η Νία Βαρντάλος, αλλά και αρκετοί γνωστοί διαφημιστές. Ο ίδιος κυκλοφόρησε και την εφημερίδα "Πατρίδα", από το 1977 έως το 1984. Για οικονομικούς, ωστόσο, λόγους δεν συνέχισε.
«Μετά από χρόνια προσφοράς δεν θέλω να σταματήσω το πρόγραμμα», θα μας πει ο καταγόμενος από τους Γαργαλιάνους της Μεσσηνίας ομογενής, με κάποια πικρία, καθώς η Ελλάδα δεν στήριξε, όπως μας είπε, ποτέ την προσπάθειά του. «Μας αρκεί μια μικρή συμπαράσταση σ' αυτό που κάνουμε με απόθεμα καρδιάς», είναι τα λόγια που μας είπε, αποχαιρετώντας μας.
Στο Βανκούβερ ένας ακόμη Έλληνας δίνει τη δική του «μάχη» για να διατηρήσει την επαφή των ομογενών με την Ελλάδα, αλλά και μεταξύ τους. Με πολύ κόπο, και καμία βοήθεια, ο κ. Κώστας Καρατσίκης εκδίδει από το 1988 τη μηνιαία εφημερίδα «Γνώμη» (http://www.greekgnomi.com).
Ιστορική αναδρομή
Ενδιαφέροντα- ιστορικά πλέον- στοιχεία για την ελληνική παρουσία στη Βρετανική Κολομβία παραθέτει το λεύκωμα που εξέδωσε η Ελληνική Κοινότητα Βανκούβερ, με την ευκαιρία των 50 χρόνων από την ίδρυσή της. Η ελληνική μετανάστευση στον Καναδά και ειδικότερα στη Βρετανική Κολομβία, ξεκίνησε γύρω στην πρώτη δεκαετία του περασμένου αιώνα, αν και ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του σε τούτη τη γωνιά της γης, θεωρείται ο Κεφαλλονίτης θαλασσοπόρος Χουάν Ντε Φούκα (Ιωάννης Φωκάς ή Απόστολος Βαλεριάνος), που εξερεύνησε τη δυτική ακτή του Καναδά και των ΗΠΑ, κατά τον 16ο αιώνα. Το όνομά του δόθηκε στα Στενά του Ανιάν, που ανακάλυψε το 1592, ένα μυθικό σχεδόν πέρασμα στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά.
Ο πρώτος Έλληνας που πέρασε από τη Βρετανική Κολομβία, μετά τον Φούκα, και καταστάλαξε στη Βικτώρια, το 1851, ήταν ο Γεώργιος Καπιότης. Εκεί, παντρεύτηκε την κόρη ενός ινδιάνου αρχηγού, τη Μαρία- Άννα, η οποία έμαθε, μάλιστα, την ελληνική γλώσσα.
Γύρω στο 1878, πήγε στο Βανκούβερ ο Ιωάννης- Νικόλαος Γιάνναρης, που ήταν και ο πρώτος που ξεκίνησε επιχείρηση ιχθυοτροφείου, αλλά και ο πρώτος που ξεκίνησε το επαγγελματικό ψάρεμα του σολομού στον ποταμό Φρέιζερ. Ύστερα από λίγα χρόνια, το 1885, γνωρίστηκε με έναν άλλο Έλληνα ψαρά, τον Γεώργιο Κοντραφύλλα, με τον οποίο ίδρυσαν το πρώτο ιχθυοτροφείο στο Λάντερ. Έπειτα από χρόνια και άλλοι ψαράδες, κυρίως Ευρωπαίοι, μιμήθηκαν το παράδειγμά τους. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάτοικοι του Λάντερ, που έχουν ακούσει ιστορίες για τους δύο αυτούς πρωτοπόρους, στο είδος τους, Έλληνες.
Σταδιακά, ο ελληνισμός στο Λάντερ μεγάλωνε. Οι περισσότεροι Έλληνες ήταν από φτωχές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως από νησιά του Αιγαίου και σχεδόν όλοι τους ασχολήθηκαν με το ψάρεμα. Εκεί, καταστάλαξαν και πολλοί Έλληνες από τη Λακωνία, την Αρκαδία, την Ήπειρο.
Κάθε φορά που υπήρχε λιακάδα μαζεύονταν οι Έλληνες κι έλεγαν τραγούδια της μακρινής πατρίδας. Το μικρό κομμάτι γης που ζούσαν, μεταλλασσόταν και γινόταν ίδιο με την Ελλάδα. Δούλευαν σκληρά για να πετύχουν στη ζωή τους, ζούσαν σε καλύβες δύο ή τριών δωματίων που κατασκεύαζαν μόνοι τους, τη μία πλάι στην άλλη, πάνω σε γερούς κορμούς δέντρων για να μην τις παρασύρει το ποτάμι.
Οι Έλληνες του Λάντερ δημιούργησαν ένα πρωτότυπο οργανισμό, με τις προτροπές του Ιωάννη Λυγερού, που έγινε και ο πρώτος πρόεδρός του. Κατά τον ίδιο τρόπο ιδρύθηκε και το συνδικάτο των Ενωμένων Αλιέων του Λάντερ, κάτω από τις οδηγίες του εξυπνότατου Έλληνα, Όμηρου Στίβενς, που εξελέγη πρόεδρος.
Από τις αρχές του περασμένου αιώνα, από το 1901 έως το 1927, η ιδέα για την ίδρυση μιας κοινότητας φλόγιζε τους μετανάστες μας, που διατηρούσαν πολύ στενές επαφές μεταξύ τους. Σ' αυτό το διάστημα βρέθηκε στο Βανκούβερ ο πρώτος Έλληνας ιερέας, ο Αμβρόσιος Μανδηλάρης, κάτω από τις οδηγίες του οποίου ιδρύθηκε στις 13 Ιουνίου του 1927 η Ελληνική Κοινότητα. Ο τότε ελληνικός πληθυσμός του Βανκούβερ ήταν περίπου 40-50 οικογένειες, κάπου 500 άτομα. Πρώτος πρόεδρος εξελέγη ο Μίλτων Λύτρας. Ένα χρόνο μετά, το 1928, αγοράστηκε το οικόπεδο για την ανέγερση εκκλησίας. Την πρώτη μέρα των εργασιών μία ολόκληρη στρατιά Ελλήνων μεταναστών ήρθαν από το Σιάτλ, όπου βρισκόταν για την ετήσια συγκέντρωση της ΑΧΕΠΑ, για να βοηθήσουν.
Αυτή ήταν και η αρχή μιας λαμπρής πορείας των Ελλήνων στην περιοχή, που με τις δεκαετίες που πέρασαν μεγάλωνε αριθμητικά, χωρίς να σβήνει η αγάπη για την πατρίδα. Σε κάθε δύσκολη στιγμή προστρέχανε να βοηθήσουν, όπως για παράδειγμα κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν κάθε μέρα μία ελληνική επιχείρηση έδινε στον Ερυθρό Σταυρό την είσπραξη της ημέρας για την ανακούφιση της πατρίδας. Ακόμη, το 1953 η Κοινότητα συγκέντρωσε, μέσω εράνου, το ποσό των 25.000 δολαρίων, που εστάλη στα νησιά του Ιονίου Πελάγους, που είχαν πληγεί από τον καταστροφικό σεισμό.
Αργότερα, το 1971, ανήμερα της Κυριακής των Βαΐων, λειτούργησε και η νέα εκκλησία, που χτίσθηκε σε οικόπεδο, που αγόρασαν οι ομογενείς μας, όπου στεγάστηκαν και τα γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας, που αγκαλιάζει τον ελληνισμό του Βανκούβερ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.