Τα σημάδια SOS της νέας γρίπης

Ο υψηλός πυρετός και οι επιπλοκές είναι τα σημεία-κλειδιά για να ξεχωρίσουμε τη γρίπη από τις συνήθεις αναπνευστικές ιώσεις της εποχής.

Διανύουμε την εποχή όπου οι ιοί του κοινού κρυολογήματος και των άλλων ιώσεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος συνυπάρχουν με αυτούς της γρίπης. «Τα επιδημιολογικά στοιχεία, μάλιστα, δείχνουν ότι αρχικά υπήρξε ένα κύμα κρουσμάτων της γρίπης Η1Α1, μετά υπήρξε μια κάμψη και την περασμένη εβδομάδα παρατηρήθηκε μια νέα μικρή έξαρση», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παθολογίας και Λοιμώξεων κ. Κυριακή Κανελλακοπούλου. «Τα κρούσματα της νέας γρίπης, που προσβάλλει κυρίως ανθρώπους 15-40 χρόνων, αναμένεται να αυξηθούν λόγω του ψυχρού καιρού».

Πώς θα ξεχωρίσουμε λοιπόν το ένα νόσημα από το άλλο; Πότε πρέπει να πάμε αμέσως στον γιατρό ή και στο νοσοκομείο; «Aπό πλευράς συμπτωμάτων, η εποχική γρίπη και η γρίπη Η1Α1 μοιάζουν», απαντά η κ. Κανελλακοπούλου «Δεν μπορούμε να διακρίνουμε κλινικά τη μία από την άλλη. Έχουν όμως διαφορές από τις ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, οι οποίες έχουν αυτές τις ημέρες έξαρση».

Η πιο συχνή ίωση της εποχής είναι το κοινό κρυολόγημα. «Θα πρέπει πρώτα να διευκρινίσουμε ότι το κοινό κρυολόγημα δεν έχει σχέση με το κρύο», τονίζει η κ. Κανελλακοπούλου. «Δεν "κρυώσαμε" δηλαδή και αρρωστήσαμε. Πρόκειται για πάνω από 100 ορότυπους ιών που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα».

Τα συμπτώματα

Το κοινό κρυολόγημα είναι κατά κανόνα ένα πιο ελαφρύ νόσημα από τη γρίπη. Τα συμπτώματά του είναι:

Πονόλαιμος.

Καταρροή (συνάχι).

Πιθανώς, βήχας.

Χαμηλός πυρετός (π.χ. 37,5 βαθμοί Κελσίου) ή και καθόλου.

Τα συμπτώματα της γρίπης είναι:

Πυρετός, συνήθως πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου.

Μυαλγίες και αρθραλγίες.

Πονόλαιμος.

Κόπωση.

Πιθανώς, πονοκέφαλος.

Πιθανώς στα παιδιά έμετοι και διάρροια.

Σπανίως, ζάλη ή σύγχυση.

«Η γρίπη διαρκεί κατά μέσο όρο 2-5 ημέρες», λέει η κ. Κανελλακοπούλου. «Ο πυρετός όμως διαρκεί κατά το πλείστον ένα τριήμερο. Η κόπωση μπορεί να παραμείνει και πέραν των 7 ημερών».

Το κοινό κρυολόγημα διαρκεί λιγότερο. «Αυτά όμως δεν είναι υποχρεωτικά για όλες τις περιπτώσεις», επισημαίνει η κ. Κανελλακοπούλου. «Μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο ή λιγότερο. Κυρίως ο βήχας είναι το σύμπτωμα που φεύγει τελευταίο».

Η έγκαιρη διάγνωση

Μπορεί να γίνει λανθασμένη διάγνωση ακόμα και από τον γιατρό ανάμεσα στη γρίπη (εποχική ή νέα) και στο κοινό κρυολόγημα; «Ναι» απαντά η κ. Κανελλακοπούλου, «εάν υπάρχουν ήπιες εκδηλώσεις της γρίπης.

Δεν μας απασχολεί όμως αυτό. Γιατί η ήπια γρίπη θα περάσει μόνη της και η αντιμετώπισή της δεν αλλάζει σε σχέση με το κοινό κρυολόγημα, ενώ τα μέτρα προφυλάξεως για το περιβάλλον θα είναι τα ίδια. Ο γιατρός ωστόσο πρέπει να προσέξει περισσότερο εάν ο πυρετός είναι υψηλός (π.χ. 39 βαθμοί Κελσίου) και διαρκεί πάνω από τρεις ημέρες».

Εάν πρόκειται για τη νέα γρίπη Η1Α1 και η διάγνωση γίνει καθυστερημένα, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές. «Η έγκαιρη διάγνωση έχει σημασία, γιατί η αντιιική θεραπεία στη νέα γρίπη πρέπει να αρχίζει αμέσως», τονίζει η κ. Κανελλακοπούλου. «Όσο νωρίτερα αρχίσει τόσο πιο δραστική είναι».

Πότε να πάτε στον γιατρό

Πότε λοιπόν πρέπει να πάμε στον γιατρό; «Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια, αισθάνεστε καλά, δεν έχετε δύσπνοια, δεν χρειάζεται να πάτε στον γιατρό και βέβαια ούτε στο νοσοκομείο», συμβουλεύει η κ. Κανελλακοπούλου. «Εάν πάτε αναίτια στο νοσοκομείο, θα ταλαιπωρηθείτε οι ίδιοι, θα δημιουργήσετε αδικαιολόγητη συμφόρηση και πιθανώς θα μολύνετε τους εκεί ασθενείς».

Πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από γιατρό, εάν είστε ενήλικας, όταν:

Ο πυρετός διαρκεί πάνω από 3 ημέρες.

Εάν ο πυρετός επανέλθει ύστερα από μια τάση υποχώρησης.

Εάν παρουσιαστεί δύσπνοια, δηλαδή δυσκολία στην αναπνοή, καθώς και πολλές αναπνοές (η φυσιολογική συχνότητα είναι 17-22 αναπνοές το λεπτό και εάν έχουμε πάνω από 30 το λεπτό, πρόκειται για σοβαρή ταχύπνοια).

Εάν έχετε πόνο στον θώρακα.

Εάν έχετε συχνούς εμέτους.

Εάν υπάρχει διανοητική σύγχυση (ο ασθενής μιλά, αλλά δεν συνεννοείται, έχει διαταραχή προσανατολισμού στον χώρο και στον χρόνο ή έχει επιδείνωση συνειδησιακού επιπέδου εάν είναι ηλικιωμένος με άνοια). Στα παιδιά, τα SOS συμπτώματα που απαιτούν άμεσα γιατρό ή νοσοκομείο είναι:

Κυάνωση (μπλε χείλη, χέρια ή πόδια)

Ταχύπνοια

Επεισόδια άπνοιας

Αλλαγή διάθεσης (το παιδί γίνεται νωθρό ή, αντίθετα, ευερέθιστο και ανεξήγητα γκρινιάρικο).

Άρνηση να φάει και να πιει.

Πότε να κάνετε το τεστ

Το τεστ για τη νέα γρίπη γίνεται με δείγμα από τον ρινοφάρυγγα και με τη χρήση μοριακής μεθόδου, σε ειδικά Εργαστηριακά Κέντρα που έχουν μεγάλη εμπειρία (όπως το Ινστιτούτο Παστέρ και το Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών). «Δεν χρειάζεται να κάνουν το τεστ όλοι οι ασθενείς με συμπτώματα», λέει η κ. Κανελλακοπούλου. «Και δεν πρέπει να πιέζετε τον γιατρό να κάνετε το τεστ», προσθέτει.

Πρέπει να κάνετε το τεστ εάν:

Έχετε υψηλό πυρετό πάνω από 3 ημέρες.

Έχετε πνευμονία (οι επιπλοκές της νέας γρίπης εμφανίζονται πολύ γρήγορα).

Υπάρχει συρροή κρουσμάτων στον ίδιο χώρο (σχολείο, οικογένεια, εργασία κ.ά.).

Το ζητήσει ο γιατρός κατά περίπτωση.

Αντιιικά φάρμακα

Θεραπεία, επίσης, με αντιιικά φάρμακα δεν χρειάζεται να πάρουν όλοι όσοι νοσήσουν από τη γρίπη. Επιβάλλεται σε:

Άτομα με πνευμονία.

Άτομα με συμπτώματα της γρίπης και παράγοντες κινδύνου (π.χ. όσοι πάσχουν από καρδιακά νοσήματα, χρόνια βρογχίτιδα, αναπνευστική ανεπάρκεια, άσθμα).

Άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.

Άτομα με σοβαρές παθήσεις του ήπατος.

Άτομα με σοβαρές νευρολογικές παθήσεις (π.χ. όσοι έχουν περάσει εγκεφαλικό επεισόδιο, έχουν παράλυση κ.ά.).

Άτομα που δεν έχουν καλό ανοσοποιητικό σύστημα (έχουν καρκίνο, παίρνουν κορτιζόνη ή κυτταροστατικά φάρμακα κ.ά.).

Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.

Παχύσαρκα άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 40 (η παχυσαρκία είναι παράγοντας κινδύνου για τη νέα γρίπη, αν και δεν ήταν για την εποχική).

Εγκύους (ανεξαρτήτως βαρύτητας της γρίπης).

Άτομα κάτω των 19 χρόνων, που κάνουν χρόνια λήψη ασπιρίνης (λόγω του κινδύνου για το σύνδρομο Reye)

Τροφίμους οίκων ευγηρίας

Ποιος καιρός ευνοεί τη μόλυνση

Ο ψυχρός και ξηρός καιρός ευνοεί τη μετάδοση της γρίπης, αλλά και των ιώσεων του αναπνευστικού συστήματος. «Αυτό δεν αποδίδεται μόνο στο μεγαλύτερο συγχρωτισμό των ανθρώπων σε κλειστούς χώρους, αλλά και στο ότι τα σταγονίδια από τους ανθρώπους που έχουν μολυνθεί πέφτουν γρήγορα στο έδαφος όταν έχει υγρασία και δεν μολύνουν την ατμόσφαιρα», εξηγεί η κ. Κανελλακοπούλου. «Αντίθετα, στον ξηρό καιρό, τα σταγονίδια διατηρούνται περισσότερο στην ατμόσφαιρα».

Πώς να ενισχύσετε τον οργανισμό σας

Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την άμυνα του οργανισμού μας έναντι της νέας γρίπης; «Δυστυχώς, δεν υπάρχει κανένα φάρμακο γι' αυτό», απαντά η κ. Κανελλακοπούλου. «Υπάρχουν ορισμένες μελέτες, που δεν είναι όμως ιδιαίτερα πειστικές, ότι οι μεγάλες δόσεις βιταμίνης C μπορεί να βοηθούν προληπτικά. Ωστόσο, έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι ίσως βοηθούν στοιχεία, όπως ο ψευδάργυρος, τα αμινοξέα κ.ά. Το ασφαλέστερο είναι να τα παίρνει κανείς με φυσικό τρόπο μέσω της διατροφής, όπου υπάρχουν στις σωστές αναλογίες».

Συνιστάται λοιπόν για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος:

1. Η κατανάλωση νωπών φρούτων και λαχανικών και φρέσκων χυμών.

2. Η αποφυγή κάθε σωματικού, διανοητικού και ψυχικού στρες.

Eάν αρρωστήσετε, θα πρέπει να:

Nα μην πάτε στην εργασία σας.

Να αναπαύεστε και να κοιμάστε πολύ.

Να μην ασκείστε.

Να τρώτε ελαφρά.

Να κρατάτε απόσταση από τους άλλους, η οποία να υπερβαίνει το ένα μέτρο.

Ασπίδα για τον οργανισμό η μεσογειακή διατροφή

Η πιο απλή και ασφαλής λύση για να θωρακίσετε τον οργανισμό σας με όλες τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που χρειάζεται για να αμυνθεί στη νέα γρίπη και γενικώς τις λοιμώξεις είναι η παραδοσιακή ελληνική διατροφή.

Μελέτη των ερευνητριών Έφης Βασιλοπούλου και Αντωνίας Τριχοπούλου, με θέμα «Το περιεχόμενο των παραδοσιακών ελληνικών φαγητών σε μικροθρεπτικά συστατικά», δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Mediterranean Journal of Nutritional Metabolsim».

Στη μελέτη αναλύθηκαν 137 ελληνικά παραδοσιακά πιάτα _ από τη σούπα τραχανά, τη σπανακόπιτα, την πρασόπιτα, τις μελιτζάνες με πατάτες και τα καλτσούνια, έως το παστέλι, τα αμυγδαλωτά και τον χαλβά _ σε σχέση με τις διεθνείς συστάσεις για την ημερήσια λήψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Συγκεκριμένα, ερευνήθηκαν οι ποσότητες των βιταμινών C και Ε, του ασβεστίου, του σιδήρου, του ψευδαργύρου, του φωσφόρου, του μαγνησίου και του καλίου.

«Βρήκαμε ότι τα περισσότερα παραδοσιακά φαγητά μας είναι πλήρη σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και αυτό ήταν έκπληξη για εμάς», σχολιάζει η καθηγήτρια Διατροφής και Προληπτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Τριχοπούλου. «Επομένως, όποιος τρώει παραδοσιακά είναι καλυμμένος σε θρεπτικά συστατικά και δεν χρειάζεται συμπληρώματα διατροφής».

Για παράδειγμα, αν ένας άνδρας παίρνει 100 γραμμάρια (συνήθης μερίδα) παραδοσιακών γλυκών με ξηρούς καρπούς, όπως είναι τα αμυγδαλωτά ή το παστέλι, λαμβάνει το 50% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας σε φωσφόρο. Και ένα παιδί καλύπτει το 40% της ημερήσιων αναγκών του σε βιταμίνη Ε τρώγοντας ένα απλό φαγητό με ντομάτα, αυγά, τυρί φέτα και ελαιόλαδο.

Οι προστατευτικές ιδιότητες των ελληνικών φαγητών για την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού οφείλονται _ κατά τις ερευνήτριες _ στον συνδυασμό μεγάλης ποικιλίας φυτικών τροφών.