Η «βρώμικη» πλευρά των βιοκαυσίμων

Ο καιρός που τα βιοκαύσιμα χαιρετίζονταν, σχεδόν απ’ όλο τον κόσμο, ως η σωτηρία του πλανήτη από την εξάρτησή του από το πετρέλαιο, δείχνει να έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, η νέα γενιά βιοκαυσίμων θα εκπέμπει, τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα απ’ ό,τι η χρήση και η καύση βενζίνης.
Αρκετοί θεωρούν τη βιομηχανία των βιοκαυσίμων ως μία ακόμη πρόχειρη αρπαχτή για τον κλάδο της αγροτικής βιομηχανίας, που όχι μόνο πλήττει εντέλει το περιβάλλον αλλά και αφαιρεί, χωρίς αντίκρισμα, χρήματα από την τσέπη των φορολογουμένων. Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη του ΟΗΕ υπογραμμίζει ότι κανένα από τα δύο άκρα θεώρησης της βιομηχανίας των βιοκαυσίμων δεν είναι σωστό. Ούτε η θεώρησή τους ως πανάκεια, αλλά ούτε και η καταστροφολογία.

Κάνοντας αναφορά σε συγκεκριμένα βιοκαύσιμα, ο διεθνής οργανισμός υπογραμμίζει, όπως αναφέρεται σε άρθρα του Economist και του Reuters, ότι η αιθανόλη η οποία παράγεται από τα ζαχαροκάλαμα δεν έχει κανένα… ψεγάδι σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, όχι μόνο δίνει μηδενικές εκπομπές ρύπων, αλλά εάν καλλιεργηθεί και διεκπεραιωθεί κατάλληλα δίνει «αρνητικές εκπομπές», τουτέστιν αφαιρεί διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα αντί να προσθέτει. Αντίθετα τα βιοκαύσιμα από καλαμπόκι, όπως τα επεξεργάζονται στην Αμερική, είναι σαφώς λιγότερο επωφελή και αποτελεσματικά. Εάν η επεξεργασία είναι πρόχειρη, εντέλει μολύνουν περισσότερο από το πετρέλαιο.

Και βέβαια εκτός των περιβαλλοντικών συνεπειών, σε όλα αυτά υπεισέρχονται και ερωτήματα όπως η αφαίρεση καλλιεργειών τροφίμων, προκειμένου να φυτευτούν πρώτες ύλες για βιοκαύσιμα, σε μία περίοδο κατά την οποία ο πληθυσμός του πλανήτη συνεχίζει να αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς και μαζί μ’ αυτούς και οι ανάγκες για σίτιση.

Το ποσό της παραγόμενης αιθανόλης τριπλασιάστηκε από τα 17 δις λίτρα το 2000 στα 52 δις λίτρα το 2007. Αυτή η «σύγκρουση» μεταξύ του αυξανόμενου πληθυσμού από τη μια, και της κατάργησης καλλιεργειών τροφίμων προκειμένου να αντικατασταθούν με τις πρώτες ύλες των βιοκαυσίμων από την άλλη, βρίσκεται στο επίκεντρο της μελέτης του Jerry Melillo του Woods Hole Marine Biological Laboratory, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science. Στόχος της μελέτης είναι να διαπιστώσουν πώς αυτός ο συσχετισμός θα αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη της αγροτικής βιομηχανίας τον 21ο αιώνα.

Η μελέτη τους επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και παραγωγή βιοκαυσίμων από ολόκληρα, γρήγορα αναπτυσσόμενα φυτά, και λιγότερο, σε αυτά που παράγονται από σπόρους οι οποίοι αρχικά προορίζονταν για την παραγωγή τροφής. Σύμφωνα με τη μελέτη, η Αφρική είναι η καλύτερη τοποθεσία για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Η ίδια μελέτη δείχνει ότι η μεγάλη ανάπτυξη της καλλιέργειας σπόρων για τα βιοκαύσιμα ενδέχεται να προκαλέσει αύξηση της συνολικής εκροής αερίων του θερμοκηπίου το πρώτο μισό του 21ου αιώνα, καθώς μεγάλες εκτάσεις γης θα καθαρίζονται για να δεχθούν τους εν λόγω καρπούς και θα γίνεται εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων.

Υπό τις σωστές προϋποθέσεις, το διοξείδιο του άνθρακα θα μειωθεί και ο πλανήτης θα έχει κέρδος από την ανάπτυξη των βιοκαυσίμων. Ωστόσο, το ισοζύγιο νιτρικών οξειδίων που θα απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, θα παραμείνει αρνητικό.

Στο επιστημονικό περιοδικό Science δημοσιεύτηκε και μία δεύτερη μελέτη για τα βιοκαύσιμα. Στη συγκεκριμένη του Tim Searchinger του Πανεπιστημίου του Princeton, υπογραμμίζεται ότι οι κανόνες που έχουν τεθεί στο Πρωτόκολλο του Κιότο μεροληπτούν υπέρ των βιοκαυσίμων. Κι αυτό επειδή οι νομοθέτες δεν έλαβαν υπόψη τους τις εκροές βλαπτικών αερίων, οι οποίες εκλύονται από τον καθαρισμό εδαφών προκειμένου να καλλιεργηθούν σ’ αυτά οι πρώτες ύλες για τα βιοκαύσιμα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις μελέτες, θα είναι τα δάση του πλανήτη και όχι οι υφιστάμενες καλλιέργειες τροφίμων που θα μειωθούν κατά κύριο λόγο σε όγκο, προκειμένου να δημιουργήσουν χώρο για την επέκταση των καλλιεργειών με τα βιοκαύσιμα. Έως το 2100 οι εκτάσεις που θα χρησιμοποιούνται για τα βιοκαύσιμα θα είναι μεγαλύτερες από εκείνες που θα χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια τροφίμων.

Οι δύο αυτές μελέτες αν μη τι άλλο, τονίζουν οι αναλυτές, αφήνουν περιθώρια για βελτίωση των κανονισμών και των σχεδίων που έχει θέσει σε ισχύ και υλοποιεί η διεθνής κοινότητα και θα πρέπει να απασχολήσουν σοβαρά τους ιθύνοντες αυτού του πλανήτη στην επερχόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη.

ΠΗΓΗ: NEWS TIME