Κάθε άνθρωπος και συγγραφέας...!

Σήμερα σχεδόν όλοι οι άνθρωποι διαβάζουν. Αύριο σχεδόν όλοι θα γράφουν. Αν ο σχεδόν καθολικός αλφαβητισμός αποτελεί κεντρικό χαρακτηριστικό του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού, η σχεδόν καθολική ικανότητα και δυνατότητα του καθένα να είναι συγγραφέας, θα χαρακτηρίσει τον επόμενο πολιτισμό της ανθρωπότητας.

Πριν το 1455 και την εφεύρεση της τυπογραφίας, όταν ακόμα τα βιβλία ήσαν χειρόγραφα, ένας γραφέας χρειαζόταν ένα χρόνο περίπου για να αντιγράψει ένα βιβλίο όπως η Βίβλος. Σήμερα πια ο καθένας, μέσα σε ένα μόλις λεπτό, έχει ανανεώσει το ιστολόγιο (blog) του. Ο ρυθμός αύξησης των συγγραφέων στην κοινωνία μας αυξάνεται διαχρονικά με εκθετικό ρυθμό, επιταχύνοντας αφάνταστα τη ροή των πληροφοριών και την κοινωνική επιρροή των ατόμων, σε βαθμό αδιανόητο όχι μόνο για το Μεσαίωνα, αλλά για τη σχετικά πρόσφατη εποχή.

Για πρώτη φορά, ο καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Ντένις Πέλι και ο Τσαρλς Μπιγκέλοου, καθηγητής γραφικών τεχνών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ρότσεστερ των ΗΠΑ, υπολόγισαν πώς εξελίχτηκε με το πέρασμα των αιώνων ο αριθμός των συγγραφέων που εξέδωσαν κάποιο βιβλίο (και πιο πρόσφατα όσων "εκδίδουν", δηλαδή δημοσιεύουν τις απόψεις τους σε κάποιο προσωπικό ιστολόγιο ή σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο, όπως το Facebook ή το Twitter).

Όπως γράφουν στο επιστημονικό περιοδικό "Seed", εκτιμούν ότι ο αριθμός των συγγραφέων δεκαπλασιάζεται περίπου κάθε ένα αιώνα κατά τα τελευταία 600 χρόνια. Μέχρι το 2000 υπήρχαν γύρω στο ένα εκατομμύριο συγγραφείς βιβλίων κάθε χρόνο. Φαίνονται πολλοί, αλλά δεν αποτελούν παρά το 0,01% των περίπου 7 δισ. κατοίκων του πλανήτη μας. Όμως, από το 2000 και μέχρι σήμερα, ο αριθμός των κάθε είδους συγγραφέων (συμπεριλαμβανομένων, εκτός από τους συγγραφείς βιβλίων, και όσων γράφουν τα κείμενά τους στο Ίντερνετ) δεκαπλασιάζεται όχι κάθε αιώνα, αλλά κάθε χρόνο.

Σύντομα οι συγγραφείς δεν θα είναι μια μειοψηφία

Με τον ρυθμό αυτό, που είναι πλέον εκατό φορές ταχύτερος σε σχέση με τον μέσο ρυθμό συγγραφής κατά την περίοδο 1400-2000, οι συγγραφείς, από μια μικρή μειονότητα που ήταν ως τώρα, πρόκειται να γίνουν σύντομα η πλειονότητα στη Γη. Βρίσκεται, δηλαδή, σε εξέλιξη, κάτω από τη μύτη μας, μια πραγματική πολιτισμική και κοινωνική επανάσταση που έχει συγκεκριμένα ορόσημα: το πρώτο ιστολόγιο Blog που εμφανίστηκε το 1997, το Facebook που δημιουργήθηκε το 2004 και το Twitter που ξεκίνησε το 2006.

Οι συγγραφείς βιβλίων στην εποχή μας συνεχίζουν να αυξάνονται με τον ίδιο μέσο ρυθμό (δεκαπλασιασμός τους μέσα σε ένα αιώνα). Όμως τη "διαφορά" κάνουν οι συγγραφείς των λεγόμενων "νέων μέσων" που αυξάνονται με 100πλάσια ταχύτητα. Με τέτοιο ρυθμό, οι συγγραφείς, με την ευρύτερη έννοια, εκτιμάται ότι θα αποτελούν το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού το 2010 και σχεδόν το 10% το 2011. Μια σημαντική εξέλιξη στο πεδίο αυτό, είναι, εκτός από το Ίντερνετ και οι νέες μηχανές που επιτρέπουν την άμεση -κατά παραγγελία- εκτύπωση του βιβλίου ενός ερασιτέχνη ή επαγγελματία συγγραφέα σε πέντε μόλις λεπτά, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου εκδοτικού οίκου.

Αυτή η συγγραφική "έκρηξη" δεν μπορεί παρά να συνοδευτεί από την ενίσχυση της δύναμης και της επιρροής των ατόμων, πράγμα που θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και οι διάφοροι οργανισμοί. Για παράδειγμα, οι ακτιβιστές-συγγραφείς χρησιμοποίησαν το Twitter για να καταγγείλουν έγγραφα τις εκλογές και την κρατική αυθαιρεσία και τρομοκρατία στο Ιράν, ενώ όταν η αμερικανική αεροπορική εταιρία United Airlines αρνήθηκε να αποζημιώσει έναν μουσικό για την ζημιά που έπαθε η κιθάρα του κατά την αερομεταφορά της, αυτός, μετατρεπόμενος αμέσως σε "συγγραφέα ανάγκης", δημοσίευσε στο Ίντερνετ ένα καινούριο τραγούδι του με τον εύγλωττο τίτλο "H United σπάει κιθάρες", με συνέπεια οι μετοχές της εταιρίας να σημειώσουν πτώση 10% στο χρηματιστήριο.

Οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι -στο όχι μακρινό μέλλον- όλοι οι άνθρωποι (το 100%) θα γίνουν συγγραφείς κάποιου είδους. Τελικά, η τωρινή ανησυχία για τον αναλφαβητισμό μπορεί να μετατραπεί σε ένα νέο είδος ανησυχίας για όσους δεν θα μπορούν να γράψουν και να δημοσιεύσουν τις απόψεις τους στην κοινωνία του μέλλοντος.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι δύο ερευνητές, η ανάγνωση αποτελούσε αναπόσπαστο χαρακτηριστικό του δυτικού πολιτισμού από τα χρόνια της αρχαίας Αθήνας, όταν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες έπρεπε να ξέρουν να διαβάζουν, και σήμερα πια η ανάγνωση θεωρείται δεδομένη στις σύγχρονες δημοκρατίες. Τονίζουν ότι λίγοι συγγραφείς της κλασικής Αθήνας ήσαν αρκετοί για να δημιουργήσουν το θέατρο, τη φιλοσοφία, την επιστήμη, τη λογοτεχνία, την ιστορία κ.α. Πώς άραγε, λένε, θα είναι μια κοινωνία στο μέλλον, όπου όλοι λίγο-πολύ θα γράφουν και θα δημοσιοποιούν τις απόψεις τους; Ως αναγνώστες οι άνθρωποι καταναλώνουν, αλλά ως συγγραφείς δημιουργούν, συνεπώς η τάση της κοινωνίας, τονίζουν, είναι να μετατραπεί σταδιακά από μια κοινότητα καταναλωτών σε μια κοινότητα δημιουργών.