γυναικεία ψυχρότητα

Την επανάσταση στον τρόπο αντιμετώπισης της λεγόμενης γυναικείας «ψυχρότητας» υπόσχεται να φέρει ένα νέο πειραματικό φάρμακο, πυροδοτώντας εκ νέου, ωστόσο, τον διάλογο σχετικά με τη φύση και τα αίτια αυτής της κατάστασης, που επιστημονικά ονομάζεται «διαταραχή υποδραστήριας σεξουαλικής επιθυμίας» (HSDD).

Η φλιμπανσερίνη, η οποία χορηγείται σε μορφή δισκίου που λαμβάνεται μία φορά την ημέρα επί έξι μήνες, αύξησε τη σεξουαλική επιθυμία και τον αριθμό των «ικανοποιητικών σεξουαλικών επεισοδίων» σε γυναίκες που έπασχαν από ασυνήθιστα χαμηλή λίμπιντο, σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα κλινικών μελετών που παρουσιάστηκαν σήμερα στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Σεξουαλικής Ιατρικής στη Λυών της Γαλλίας.

Το φάρμακο αναπτύχθηκε και διερευνήθηκε για πρώτη φορά πριν από περισσότερο από μία δεκαετία από τη γερμανική εταιρεία Boehringer Ingelheim ως αντικαταθλιπτικό. Τα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης ήταν απογοητευτικά και το φάρμακο δεν εγκρίθηκε. Ωστόσο, τα ερωτηματολόγια των ασθενών αποκάλυψαν μια απρόσμενη «παρενέργεια» του φαρμάκου στις γυναίκες, οι οποίες ανέφεραν αύξηση της λίμπιντο. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, μερικές γυναίκες ήταν απρόθυμες να επιστρέψουν τα υπόλοιπα χάπια μετά την ολοκλήρωση της μελέτης.

Ένα «μπουκέτο» από μελέτες

Στις τέσσερις κλινικές μελέτες που πραγματοποίησε η εταιρεία, τις οποίες ονόμασε συνολικά «Μπουκέτο», καθώς κάθε μία από αυτές είχε το όνομα ενός λουλουδιού (Μαργαρίτα, Βιολέτα, Ντάλια και Ορχιδέα), συμμετείχαν συνολικά περισσότερες από 5.000 ετεροφυλόφιλες, προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες είχαν σταθερή σχέση με έναν σύντροφο για τουλάχιστον 1 έτος.

Το κύριο κριτήριο αποτελεσματικότητας ήταν ο αριθμός των «ικανοποιητικών σεξουαλικών επεισοδίων», συμπεριλαμβανομένου του αυνανισμού - τα επεισόδια δεν περιελάμβαναν απαραίτητα οργασμό.

Οι δύο μελέτες της βορείου Αμερικής έδειξαν ότι οι γυναίκες που λάμβαναν 100 mg φλιμπανσερίνης κάθε βράδυ ανέφεραν κατά μέσον όρο 4,5 ικανοποιητικά επεισόδια ανά μήνα, έναντι 2,8 που είχαν κατά την αρχική περίοδο τεσσάρων εβδομάδων πριν την έναρξη της θεραπείας. Οι γυναίκες που έλαβαν placebo είχαν 3,7 ικανοποιητικά επεισόδια, έναντι 2,7 κατά την αρχική περίοδο.

Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ευρώπη δεν έδειξε στατιστικά σημαντική αύξηση του αριθμού των ικανοποιητικών σεξουαλικών επεισοδίων, αν και τα αποτελέσματα ήταν στατιστικώς σημαντικά όταν συγκεντρώθηκαν μαζί με τα αποτελέσματα της βορείου Αμερικής. Μια τρίτη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ έδειξε ότι μια χαμηλότερη δόση του φαρμάκου δεν είχε αποτέλεσμα.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου θεωρήθηκαν ήπιες έως μέτριες και περιελάμβαναν ζάλη, ναυτία, υπνηλία και αϋπνία.

Οι ανεπιθύμητες αυτές ενέργειες οδήγησαν 1 στις 7 συμμετέχουσες που λάμβαναν φλιμπανσερίνη να διακόψουν τη θεραπεία, ενώ το ποσοστό διακοπής ήταν 1 στις 14 στις γυναίκες που λάμβαναν placebo.

«Τα χάπια δεν έχουν θέση στην κρεβατοκάμαρα»

Σύμφωνα με τους επιστήμονες που συμμετείχαν στις μελέτες, η μειωμένη λίμπιντο αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα που μπορεί να διαταράξει τη συντροφική σχέση και το οποίο πλήττει 9-26% των γυναικών, ανάλογα με την ηλικία.

Η φλιμπανσερίνη ρυθμίζει την αλυσίδα των εγκεφαλικών χημικών αντιδράσεων που πιστεύεται ότι πυροδοτούν τη σεξουαλική επιθυμία, αποκαθιστώντας μια ισορροπία μεταξύ των ανασταλτικών και διεγερτικών παραγόντων.

«Το φάρμακο αυτό έχει τη δυνατότητα να ανοίξει επιτέλους την πόρτα για την αποδοχή της άποψης ότι η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία είναι κάτι στο οποίο εμπλέκεται μια δυσλειτουργία του εγκεφάλου και όχι μόνο ένας κακός ερωτικός σύντροφος» δήλωσε ο Jim Pfaus, νευρολόγος σε πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, ο οποίος συμμετείχε στις αρχικές μελέτες σε ποντίκια.

Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές και ψυχολόγοι πιστεύουν ότι ένα χάπι δεν έχει θέση στην κρεβατοκάμαρα και ότι οι γυναίκες που ενοχλούνται από τη μειωμένη σεξουαλική επιθυμία θα έπρεπε καλύτερα να επικεντρωθούν στα προβλήματα της σχέσης τους και στους κοινωνικούς παράγοντες που μπορεί να εξηγούν την κατάσταση αυτή.

Στη σεξουαλική ζωή εμπλέκονται κοινωνικο-ψυχολογικές συνιστώσες, οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται η καρδιακή ανεπάρκεια ή ο καρκίνος, υποστηρίζουν κάποιοι επιστήμονες.

Η φλιμπανσερίνη «δεν είναι στην πραγματικότητα ένα φάρμακο επαύξησης, όπως είναι το Viagra, το οποίο μπορεί να ληφθεί μία μεμονωμένη φορά - είναι μια μακροχρόνια θεραπεία, όπως και τα στεροειδή» επισημαίνει η ψυχολόγος Leonore Tiefer από τη Νέα Υόρκη.

Μια αγορά δισεκατομμυρίων δολαρίων

Τα φάρμακα που πυροδοτούν τη γυναικεία επιθυμία αποτελούν στις ΗΠΑ μια αγορά που μπορεί να υπερβαίνει τα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της BioSante Pharmaceuticals, μιας εταιρείας που αναπτύσσει ένα τζελ τεστοστερόνης για γυναίκες. Τουλάχιστον 1 δις δολάρια θα μπορούσαν να προέλθουν από γυναίκες που δεν έχουν φθάσει ακόμη σε ηλικία εμμηνόπαυσης.

Η Boehringer χρειάζεται νέα φάρμακα, καθώς αντιμετωπίζει την απώλεια 1,5 δις δολαρίων το χρόνο από το επόμενο έτος, όταν δύο από τα παλαιότερα φάρμακά της, το Mirapex για τη νόσο του Πάρκινσον και το Flomax για τη διόγκωση του προστάτη, θα χάσουν την προστασία της πατέντας τους.

Σύμφωνα με την Bloomberg, η μόνη θεραπεία που είναι σήμερα εγκεκριμένη στις ΗΠΑ για τη γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία είναι η Eros-CTD, της NuGyn, μια αντλία αναρρόφησης που προσαρμόζεται στην κλειτορίδα, παρόμοια με τις αντλίες για την ανδρική στύση που επικρατούσαν πριν την ανάπτυξη του Viagra. Στην Ευρώπη κυκλοφορεί το Intrinsa, ένα επίθεμα τεστοστερόνης που αναπτύχθηκε από τη Noven Pharmaceuticals και πωλείται από την Procter & Gamble, για γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή. Η κυκλοφορία μιας αμερικανικής έκδοσης αυτής της θεραπείας σταμάτησε το 2004 λόγω ανησυχιών για την ασφάλειά της κατά τη μακροχρόνια χρήση.

Σε φάση κλινικών μελετών βρίσκονται μια νέα έκδοση του επιθέματος της P&G, ένα τζελ τεστοστερόνης από την BioSante (LibiGel) και μια ενέσιμη θεραπεία από την Palatin Technologies (bremelanotide).