Ολομόναχος

Η Ελλάδα είναι, πλέον, ολομόναχη με το δημοσιονομικό της πρόβλημα. Με ευγενικό, έμμεσο τρόπο, χωρίς όμως να αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες και παρεξηγήσεις, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέστησαν σαφές, ότι δεν θα υπάρξει χείρα βοηθείας στην ελληνική οικονομία: η χώρα μας θα πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα μόνη της.

Αυτή τη γραμμή άμυνας των εταίρων, την καθόρισε ήδη από το απόγευμα της Πέμπτης ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της ισχυρότερης οικονομίας της Ευρωζώνης, της Γερμανίας. Την επανέλαβε και η Άγγελα Μέρκελ στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, που παραχώρησε μετά το τέλος της Συνόδου. «Φυσικά, δεν τίθεται ζήτημα ευρωπαϊκής βοήθειας για την Ελλάδα», είπε η γερμανίδα καγκελάριος.

Θέλοντας να περιορίσουν τη ζημιά και να καθησυχάσουν τις αγορές, οι σημαντικότεροι ηγέτες έκαναν θετικές δηλώσεις για την παρουσία του Γιώργου Παπανδρέου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Ο κ. Παπανδρέου ήταν ξεκάθαρος και αποφασισμένος να αναλάβει τις ευθύνες του για να περιορίσει το έλλειμμα», είπε η κ. Μέρκελ. «Ο κ. Παπανδρέου ήταν εξαιρετικά σαφής. Μας είπε ότι υπάρχουν διαρθρωτικά προβλήματα και δεσμεύθηκε ξεκάθαρα να πάρει νέα μέτρα», δήλωσε ο σουηδός πρωθυπουργός και προεδρεύων της ΕΕ Φρανκ Ράινφελντ. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, κ. Μανουέλ Μπαρόζο δήλωσε ότι «ο κ. Παπανδρέου παρουσίασε με μεγάλη ειλικρίνεια την κατάσταση και μας εξέφρασε την αποφασιστικότητα να την αντιμετωπίσει -όχι μόνο με δημοσιονομικά μέτρα, αλλά και με διαρθρωτικές αλλαγές». Το κύριο μήνυμα όλων αυτών των δηλώσεων, πάντως, ήταν ότι οι εταίροι περιμένουν μέτρα και ότι δεν πείστηκαν από αυτά που τους είπε στο Συμβούλιο ο κ. Παπανδρέου. Ήταν, όμως, εμφανής και η προσπάθειά τους να ενισχύσουν την αξιοπιστία του έλληνα πρωθυπουργού, για να εκτονωθεί η κατάσταση και να σταθεροποιηθεί το ευρώ.

Δεν είναι βέβαιο ότι η ελληνική κυβέρνηση κατανόησε πλήρως το χαρακτήρα της κοινοτικής αλληλεγγύης. Ο κ. Παπανδρέου, ο οποίος μετά από μια εβδομάδα αναταράξεων στις αγορές και την πρωτοβουλία της γερμανίδας καγκελαρίου κ. Μέρκελ, βρέθηκε υποχρεωμένος να εξηγήσει την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας στους εταίρους μας, δεν έδειξε πάντως να αντιλαμβάνεται ότι αυτό που περιμένουν είναι μέτρα και άμεσα. Το αντίθετο μάλιστα. Στη συνέντευξη Τύπου, μετά το πέρας της Συνόδου, ο πρωθυπουργός έκλεισε κάθε συζήτηση για λήψη πρόσθετων μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα, και για αλλαγή στην κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής. Είπε, μάλιστα, ότι οι πρόσφατες εξελίξεις στην οικονομία – με την επίθεση των αγορών και τα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου – «δεν αλλάζουν την πολιτική μας – αντιθέτως, την επιβεβαιώνουν».

Αν και ρωτήθηκε κατ’ επανάληψη - και, μάλιστα, από το πρακτορείο Bloomberg και τους γερμανικούς Financial Times – εάν σκοπεύει να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες, ή να περιορίσει τους μισθούς του δημοσίου, υπήρξε κατηγορηματικά αρνητικός: «Να τελειώσει αυτή η φιλολογία για πρόσθετα μέτρα», είπε. Ο πρωθυπουργός εμφανίσθηκε αποφασισμένος να διαψεύσει τις «αναλύσεις για μέτρα που δήθεν πρόκειται να πάρουμε», και ξεκαθάρισε ότι «ναι, θα υπάρξουν σκληρά μέτρα, αλλά απέναντι στη διαφθορά, όχι απέναντι στο μισθωτό». Δεν αναφέρθηκε μάλιστα καν στο ενδεχόμενο της κατάρτισης συμπληρωματικού προϋπολογισμού, όπως έχει ήδη ανακοινώσει ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Ο πρωθυπουργός δείχνει να πιστεύει, ακόμα, ότι το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας μπορεί να λυθεί με άλλο τρόπο: «έχουμε συστημική διαφθορά, τεράστια σπατάλη, παρασιτική λογική, ανομία, εισφοροδιαφυγή, φοροδιαφυγή - λίγο να τα χτυπήσουμε αυτά, έχουμε λύσει το οικονομικό πρόβλημα», είπε εμφατικά και αρνήθηκε κάθε σύγκριση με άλλες προβληματικές οικονομίες λέγοντας, «δεν είμαστε στο χείλος του γκρεμού. Δεν είμαστε εκεί». Επιχείρησε, μάλιστα, να το τεκμηριώσει αυτό με εκτεταμένες αναφορές στις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας και ανέπτυξε εκτενώς τις προοπτικές στην κατεύθυνση της πράσινης οικονομίας, της αιολικής ενέργειας, του τουρισμού και της μεσογειακής διατροφής. Το ελληνικό χρηματιστήριο αντέδρασε στις δηλώσεις αυτές με πτώση 2%.

Και μετά τη Σύνοδο Κορυφής, ο προβληματισμός για το τι θα γίνει με την Ελλάδα παραμένει έντονος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό που δεν θέλουν οι εταίροι, είναι να υποχρεωθεί η Ελλάδα να προσφύγει στο ΔΝΤ, και γι’ αυτό εκπονούνται σενάρια για το πώς θα αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο μεγάλης δυσκολίας δανεισμού της χώρας μας με ευρωπαϊκά μέσα. Ο κ. Μπαρόζο, μάλιστα, υπονόησε ότι η Κομισιόν ετοιμάζεται ήδη να παρέμβει στην ελληνική οικονομική πολιτική με προτάσεις για δημοσιονομικές περικοπές, στα επόμενα στάδια της επιτήρησης: «Η Επιτροπή με τον Πρόεδρο του Eurogroup είναι έτοιμοι να βοηθήσουν την Ελλάδα να θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης», είπε στις Βρυξέλλες. Και αυτό, όμως, ήταν κάτι που δεν δείχνει διατεθειμένος να αποδεχτεί ο κ. Παπανδρέου: «είμαστε στη φάση της επιτήρησης της οικονομίας, που μπορούν να μας προτείνουν και μέτρα. Αυτό είναι μια μερική άρση της κυριαρχίας. Το πώς θα το κάνουμε είναι δικό μας ζήτημα. Εγώ έχω βάλει στοίχημα να το πετύχω προστατεύοντας το εισόδημα του πολίτη, χτυπώντας στη ρίζα το πρόβλημα».