Ένας «έπαινος στο ευρώ» και η Ελλάδα

Το παράδειγμα της Ελλάδας έναυσμα για εφ΄όλης της ύλης συζήτηση περί ευρώ και ευρωζώνης. Τι δεν πρόσεξαν οι εμπνευστές της ΟΝΕ και τι μπορεί να γίνει τώρα.

«Οι ανησυχίες για την Ελλάδα κορυφώνονται», είναι ο τίτλος ρεπορτάζ στην Frankfurter Allgemeine Zeitung όπου αναφέρεται ότι o Άξελ Βέμπερ, ο πρόεδρος της Bundesbank, απορρίπτει τη λύση του ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδας και απαιτεί «η ελληνική κυβέρνηση να χαράξει μια σαφή και αξιόπιστη στρατηγική για την εξυγίανση των δημοσιονομικών, που θα έχει όμως αντίκρισμα και στις χρηματαγορές και στους οίκους αξιολόγησης.»

Την παρέμβαση του ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδας δεν αποκλείει κατηγορηματικά ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόμας Μάγερ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt με τίτλο «Η ευρωζώνη μπορεί να διαλυθεί».

Κατ’ αρχήν ο Γερμανός οικονομολόγος επισημαίνει ότι η περίπτωση της Ελλάδας παίζει καθοριστικό ρόλο για την περαιτέρω εξέλιξη της ευρωζώνης, αν και η οικονομική δύναμή της δεν ξεπερνά εκείνη του κρατιδίου της Έσης, και αυτό διότι, σύμφωνα με τον κ. Μάγερ, «η Ελλάδα έχει παραδειγματικό χαρακτήρα για ολόκληρη την ΕΕ».

Το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι θερινά και όχι χειμερινά λάστιχα

Στην ερώτηση της εφημερίδας ποιος και με ποιες προϋποθέσεις πρέπει να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το αδιέξοδο ο Γερμανός οικονομολόγος απαντά: «Αυτό είναι και το καθοριστικό πρόβλημα. Διότι στην Ευρώπη δεν έχουμε κανένα θεσμό για την αντιμετώπιση των κρίσεων. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης δεν προβλέπει ότι ενδέχεται κάποιες χώρες να δώσουν πλαστά στοιχεία, ούτε ότι υπάρχει περίπτωση ορισμένες χώρες να μην υπακούσουν στις προειδοποιήσεις. Δηλαδή διαθέτουμε με το Σύμφωνο Σταθερότητας ‘θερινά λάστιχα’, αλλά δεν φροντίσαμε έγκαιρα να αποκτήσουμε και ‘χειμερινά’.»

Δεν υπάρχει απλή λύση για το ελληνικό πρόβλημα υπογραμμίζει ο Τόμας Μάγερ, επειδή πρόκειται για αδυναμία του συστήματος: «Δεν μπορεί κανείς, ούτε η ΕΚΤ, ούτε η Κομισιόν, ούτε κάποιος άλλος να αναγκάσει την Ελλάδα να εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις με αντάλλαγμα την οικονομική βοήθεια. Όμως χωρίς δεσμευτικές ρήτρες μπορούν οι υπόλοιπες προβληματικές χώρες να ρωτήσουν, γιατί να σφίξουμε εμείς το ζωνάρι και οι Έλληνες να έχουν τόσα ελλείμματα;»

Χρειαζόμαστε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο

Το ΔΝΤ δεν σημαίνει κατάργηση της οικονομικής μας αυτονομίας, υποστηρίζει ο κορυφαίος οικονομολόγος της Deutsche Bank και εξηγεί ότι παρ' όλα αυτά κατανοεί τις επιφυλάξεις των πολιτικών:

«Αντιλαμβάνομαι τις επιφυλάξεις των πολιτικών μας, διότι σκέπτονται ότι ο βαθμός ενσωμάτωσης της Ελλάδας στην ΕΕ είναι μεγάλος και δεν θέλουν μέσω του ΔΝΤ να έχουν λόγο και οι Κινέζοι και οι Αμερικανοί στο ύψος της δανειοδότησης, αλλά και στη διαχείριση της κρίσης. Γι’ αυτό είμαι υπέρ της σύστασης ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου για να σχεδιάζονται τα προγράμματα οικονομικής βοήθειας στις Βρυξέλλες και όχι στην Ουάσιγκτον.»

Τελικά ποιο είναι το χειρότερο σενάριο; Ο Τόμας Μάγερ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Εάν το πρόβλημα της Ελλάδας και οι πιθανές συνέπειές του δεν αντιμετωπιστούν με σύνεση, τότε ενδέχεται να διαλυθεί η ΟΝΕ ή να καταντήσει μια ζώνη με τεράστιες πληθωριστικές πιέσεις.»

Τέλος η Süddeutsche Zeitung αφιερώνει στο ίδιο θέμα το κεντρικό της σχόλιο με τίτλο «Έπαινος στο ευρώ». Το σχόλιο υπενθυμίζει ότι το 1998, όταν η γερμανική βουλή συζητούσε για την εισαγωγή του ευρώ, ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Κολ υποστήριζε ότι «πρόκειται για ένα ζήτημα ειρήνης ή πολέμου στην Ευρώπη. Γνώριζε ότι είναι μια ιστορική στιγμή και αυτό ήταν το σημαντικό».

«Όταν εντάχθηκαν το 2001 οι Έλληνες, ήθελαν απλά να είναι στο κλαμπ των πλουσίων. Ήθελαν να επωφεληθούν από την ευμάρεια της ευρωζώνης. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι οι Έλληνες υπέκλεψαν την ένταξη με παραποιημένα στοιχεία. Τώρα έρχονται οι συνέπειες, διότι η Ελλάδα συνεχίζει τα τρικ παρά τις επιταγές του Συμφώνου Σταθερότητας...Στην Ευρώπη εντείνεται ο φόβος για τη χρεοκοπία ενός κράτους και μια κατάρρευση της ΟΝΕ...Επίσης κερδίζει έδαφος η άποψη ότι η Νομισματική Ένωση ήταν ένα τεράστιο λάθος, διότι ενσωματώθηκαν σ' αυτήν ανόμοιοι εταίροι.»

Το ευρώ ήταν η σωστή επιλογή

«Στην πραγματικότητα όμως οι Ευρωπαίοι πρέπει να θέσουν ένα άλλο ερώτημα: Θα ήταν σήμερα σε καλύτερη θέση, αν δεν υπήρχε το ευρώ; Η οικονομική κρίση θα έπληττε πολύ πιο έντονα τις ευρωπαϊκές χώρες, αν συνέχιζαν να έχουν λίρα, δραχμή ή πεσέτα. Μεμονωμένες χώρες θα βρίσκονταν πολύ νωρίτερα υπό πίεση, τα αδύναμα νομίσματά τους δεν θα μπορούσαν να αντέξουν στις επιθέσεις των κερδοσκόπων...Μόλις το 1992 ο Τζορτζ Σόρος είχε καταφέρει να γονατίσει την τράπεζα της Αγγλίας και τη βρετανική λίρα. Απέναντι στο ευρώ οι κερδοσκόποι δεν έχουν καμία πιθανότητα, ενδέχεται να το πιέσουν λίγο προς τα πάνω, λίγο προς τα κάτω, αλλά δεν μπορούν να το γονατίσουν.»

«Παρ’ όλες τις ελλείψεις που έχει το ευρώ, η καθιέρωσή του ήταν σωστή επιλογή. Και τώρα στην κρίση φαίνεται περισσότερο παρά ποτέ άλλοτε...Ζητούμενο σήμερα είναι να προστατευθεί από την κατάρρευση ένα κράτος, το οποίο ποτέ δεν θα έπρεπε να γίνει μέλος της ευρωζώνης.

Δύο επιλογές υπάρχουν για τη λύση του προβλήματος. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να εξοστρακίσουν την Ελλάδα από την ΟΝΕ, πράγμα που νομικά είναι δύσκολο. Ή εναλλακτικά να βοηθήσουν την κυβέρνηση της Αθήνας μαζί με το ΔΝΤ με πιστώσεις και να την υποβάλουν στη συνέχεια σε άμεσο δημοσιονομικό έλεγχο. Η ελληνική πολιτική θα αποδυναμωνόταν για κάποιο διάστημα, αλλά θα της άξιζε μετά τις λαθροχειρίες του παρελθόντος.

Στο βαθμό που η Ευρώπη αποτρέψει την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της Ελλάδας και τη μετατροπή της σε κρίση εμπιστοσύνης και για άλλες χώρες - μέλη, το ευρώ θα αντέξει στο ελληνικό δράμα. Το χειρότερο απ’ όλα θα ήταν, αν χρεοκοπούσε κάποια από τις χώρες του πυρήνα.