Ατακάμα: Η έρημος που έχει να δει σταγόνα βροχής 400 χρόνια

Φανταστείτε μια έρημο όσο μιάμιση Ελλάδα. Χωρίς όμως καμήλες και τις στερεότυπες εικόνες της Σαχάρας. Τοπίο σεληνιακό, που για τη ΝΑSA μοιάζει περισσότερο με αυτό του Αρη. Παράξενοι γεωλογικοί σχηματισμοί, ηφαίστεια που καπνίζουν, λίμνες από αλάτι, νεκρό τοπίο, ροζ φλαμίνγκο, εικόνες σουρεαλιστικές. Καλώς ήρθατε στον «πλανήτη» Ατακάμα. Την πιο ξερή περιοχή του πλανήτη, στη βόρεια Χιλή.

Σε μερικά σημεία της ερήμου δεν έχει πέσει ποτέ ούτε μια σταγόνα βροχή από τότε που άρχισαν να καταγράφονται τα μετεωρολογικά φαινόμενα στην περιοχή. Επιστήμονες λένε ότι είναι 100 φορές πιο ξηρή από την Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Οσο αφιλόξενη ακούγεται, τόσο συναρπαστική είναι στην εξερεύνησή της. Ξεκινάει από τις Ανδεις, ανάμεσα στη Βολιβία και τη Χιλή και καταλήγει στον Ειρηνικό ωκεανό. Η πρόσβασή της εύκολη. Μόλις δύο ώρες με αεροπλάνο από το Σαντιάγο, πρωτεύουσα της Χιλής. Με λεωφορείο θέλεις πάνω από 24 ώρες κατευθυνόμενος προς το βορά, προς το Σαν Πέδρο ντε Ατακάμα (San Pedro de Atacama).

Από το ένα άκρο της Χιλής, στο τέλος του κόσμου, στην Παταγονία, η μακρόστενη τούτη χώρα της Λατινικής Αμερικής, προσφέρει στο έπακρο τις αντιθέσεις στα τοπία. Στα 3.000 χιλιόμετρα βόρεια από τους παγετώνες συναντάς την απόλυτη έρημο που έχει να δει σταγόνα βροχής εδώ και 400 χρόνια.

Βάση των εξερευνήσεων στην άνυδρη έρημο είναι το Σαν Πέδρο ντε Ατακάμα. Η πιο αξιοποιημένη τουριστικά όαση, στο κέντρο σχεδόν των αξιοθέατων που μπορεί να προσφέρει τούτη η γη. Ένα τουριστικό χωριό που τα τελευταία χρόνια είναι γεμάτο από τουρίστες, ακόμη και την περίοδο του χειμώνα.

Ο καιρός από τον Απρίλιο και μέχρι τον Σεπτέμβριο είναι ο πιο κρύος του χρόνου. Μπορεί την ημέρα να κάνει σχετική ζέστη, όμως τα βράδια η θερμοκρασία πέφτει αισθητά. Το χειμώνα στην Ατακάμα μπορεί να μη βρέχει, έχει όμως αμμοθύελλες που κρατάνε ακόμη και μέρες. Τόνοι από άμμο μεταφέρονται από τη μια γωνιά της στην άλλη, μειώνοντας την ορατότητα πολλές φορές μόλις στο ένα μέτρο. Ο αέρας είναι δυνατός, με τους κόκκους της άμμου να σε μαστιγώνουν και να μπαίνουν παντού, ακόμη και μέσα στο σύστημα των φωτογραφικών μηχανών και να τις μπλοκάρουν.

Ξενοδοχεία, καταλύματα, εστιατόρια, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, δρόμοι, τουριστικές ανέσεις. Όλα υπάρχουν στο Σαν Πέδρο ντε Ατακάμα που απέχει μόλις δύο ώρες από την πλησιέστερη πόλη Καλάμα (Calama) όπου βρίσκεται και το αεροδρόμιο. Οι τιμές δυστυχώς δυσανάλογες με τη Χιλή, καθώς η κατακόρυφη άνοδος των τουριστών ώθησε και τις τιμές.

Το υψόμετρο υπολογίζεται περίπου στα 2.500 μέτρα, όμως οι εξορμήσεις στην έρημο μπορεί να σας μεταφέρουν και στα 4.500 μέτρα. Το ηφαίστειο Λικανκαμπούρ (Licancabur) βρίσκεται στα 5.961 μέτρα.

Οι ντόπιοι είναι κυρίως ιθαγενείς. Ινδιάνοι με χαρακτηριστικά που "φέρνουν" περισσότερο στους συγγενείς τους στη Βολιβία. Κάποιοι είναι απόγονοι των Ινκας. Ανθρωποι ευγενικοί. Στα χωριά, λιτοί, απλοί και λιγομίλητοι. Στην πόλη, δηλαδή στο Σαν Πέδρο, διακατέχονται από μια έπαρση - είναι οι αρνητικές επιρροές του μαζικού τουρισμού.

Το φαγητό στη Χιλή δεν είναι και το καλύτερο, όμως σε αυτή την έρημη γωνιά της χώρας, οι μεζέδες είναι από τους νοστιμότερους.

Οργανωμένες εκδρομές σας πάνε στα τριγύρω αξιοθέατα της φύσης. Όμως, μπορείτε να νοικιάσετε ένα αυτοκίνητο και να κινηθείτε άνετα με ένα χάρτη στο χέρι.

Η κοιλάδα του θανάτου (Valle de la Muerte), είναι μια ερυθρά κοιλάδα χωρίς ίχνος ζωής. Μάλιστα, παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Η NASA συνεχίζει τα πειράματά της εκεί και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, στο αφιλόξενο περιβάλλον της Ατακάμα ελάχιστοι μικροοργανισμοί μπορούν να επιβιώσουν.

Μόλις μερικά χιλιόμετρα πιο μακριά, άλλη μια κοιλάδα "κόβει την ανάσα" στη θέα της. Η κοιλάδα του Φεγγαριού (Valle de la Luna). Σεληνιακό τοπίο που ειδικά την ώρα της δύσης του ήλιου σε κάνει να ξεχνάς ότι είσαι στη Γη. Τα κοφτερά βράχια ρίχνουν τη σκιά τους προκαλώντας ψευδαισθήσεις, καθώς το έδαφος λαμπυρίζει σε πορτοκαλί χρώμα χάρη στο αλάτι που είναι διάσπαρτα πασπαλισμένο.

Στην περιοχή υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις καλυμμένες μόνο από αλάτι. Ολόκληρα βουνά, αλλά και λίμνες, όπως η λίμνη Κέχας (Cejas) και η λίμνη Τσάκα (Chaca) με τα ροζ φλαμίνγκο που χρόνια τώρα έχουν βρει εκεί καταφύγιο. Οι λίμνες έχουν ελάχιστο νερό, που είναι υπερβολικά αλμυρό και στο οποίο ζουν ελάχιστοι οργανισμοί. Ωστόσο, οι αλυκές καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις. Μια λευκή έρημος ανάμεσα στο νεκρό τοπίο.

Στο βάθος φαίνονται οι Ανδεις, με κάποια ηφαίστεια να καπνίζουν. Τοπίο απεραντοσύνης. Για λίγους μόνο μήνες κάποιες κορυφές έχουν λευκό χιόνι. Κάπου εκεί, στα 4.500 μέτρα, υπάρχουν και οι θερμοπίδακες (Tatio Geysers) που μπορεί να σας απογοητεύσουν, όμως η όλη διαδρομή μαζί με το πρωινό κρύο που φτάνει και τους 18 βαθμούς κάτω από το μηδέν, δεν αφήνουν περιθώρια να διαγραφεί σύντομα από τη μνήμη σας αυτή η εμπειρία.

Τα χωριά, στην ουσία μικρές οάσεις, είναι ακόμη ανέπαφα από το σύγχρονο πολιτισμό και αξίζει κανείς να βρεθεί εκεί. Πας με τοπικό λεωφορείο ή αν νοικιάσεις αυτοκίνητο. Κάπου ανάμεσα στα χωριά θα βρείτε και αρχαίες βραχογραφίες.

Αυτό όμως που πρέπει να παρατηρήσει κανείς είναι τον ουράνιο θόλο το βράδυ. Ισως ο πιο γεμάτος με αστέρια ουρανός. Ολο το σύμπαν από πάνω σου. Δεν είναι τυχαίο ότι σε δύο χρόνια εκεί θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του μεγαλύτερου ραδιο - τηλεσκοπίου στον κόσμο, του ΑΛΜΑ. Θα καλύπτει έκταση 14 χιλιόμετρων και θα αποτελείται από 16 κεραίες με διάμετρο 12 μέτρων η καθεμιά. Στην ίδια έρημο υπάρχουν ήδη μερικά από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια.

Μέρα ή νύχτα η έρημος Ατακάμα… ξεδιψά την όρασή σου.