Εμμηνόπαυση: Σε κίνδυνο η γυναικεία καρδιά

Αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων εμφανίζουν οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, λόγω των μεταβολών στον οργανισμό τους. Σε σημερινή συνέντευξη τύπου ο καθηγητής Παύλος Τούτουζας αναφέρθηκε στην επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων στις γυναίκες, ένα από τα θέματα του 13ου Διεθνούς Συμποσίου που πραγματοποιείται Παρασκευή και Σάββατο 20-21/11 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Ο μύθος ότι οι γυναίκες δεν υποφέρουν από καρδιακά νοσήματα καταρρίπτεται παταγωδώς τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον όσο αφορά τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η εμμηνόπαυση είναι μια έκδηλη στροφή στη ζωή της γυναίκας με την ελάττωση των οιστρογόνων ορμονών. Οι γυναίκες σε αυτή την περίοδο της ζωής τους παρουσιάζουν εμφανείς σωματικές μεταβολές λόγω λειτουργικών διαταραχών, όπως π.χ επιβράδυνση του μεταβολισμού και προοδευτική αύξηση του σωματικού βάρους. Απόρροια αυτών των μεταβολών είναι συχνά η εμφάνιση παραγόντων κινδύνου όπως η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης με τις γνωστές συνέπειές τους.

Έτσι ο μέσος όρος ηλικίας που πρωτοεμφανίζονται τα συμπτώματα είναι κατά 10 χρόνια μεγαλύτερος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες (55 έτη για τους άνδρες και 65 έτη στις γυναίκες). Επιπλέον, οι γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερη ευπάθεια από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Έτσι οι γυναίκες που καπνίζουν εμφανίζουν μεγαλύτερη θνητότητα σε σχέση με τους άνδρες και ιδίως αν ταυτόχρονα λαμβάνουν και αντισυλληπτικά δισκία λόγω ταχύτερου μεταβολισμού της νικοτίνης. Επίσης, οι γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 4 ως 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτές χωρίς διαβήτη,ενώ ο αντίστοιχος κίνδυνος για τους άνδρες είναι 2 ως 3 φορές μεγαλύτερος, και παράλληλα έχουν χειρότερη πρόγνωση μετά από ένα οξύ στεφανιαίο επεισόδιο.

Καίριος ο ρόλος της διατροφής

Ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ Αντώνιος Ζαμπέλας τόνισε τον καίριο ρόλο που διαδραματίζει η διατροφή στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ιδιαίτερα, υπογράμμισε τη σημασία του αλατιού τόσο με τη συνηθισμένη του μορφή όσο και αυτού που βρίσκεται κρυμμένο μέσα στις τροφές και αναφέρθηκε στις οδηγίες που υπάρχουν για το θέμα αυτό. Συγκεκριμένα, όπως σημείωσε, αν η πρόσληψη αλατιού μειωθεί από 10 σε 5 γραμμάρια την ημέρα επέρχεται μια μείωση της αρτηριακής πίεσης κατά 4-6 mm Hg.

Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν ημερήσια πρόσληψη άλατος μέχρι 3.8 γραμ./ημ. Σημειώνεται ότι αυτή την ποσότητα μπορεί κάποιος να την προσλαμβάνει χωρίς τη χρήση επιπλέον άλατος στο φαγητό παρά μόνο με το να τρώει πολύ ψωμί και τυρί με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (κρυφές πηγές νατρίου).

Ο ρόλος της ασπιρίνης

Από την πλευρά του ο διευθυντής του Α΄ Καρδιολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας-Πειραιά ‘Άγιος Παντελεήμων’ Ευάγγελος Παπαστεριάδης αναφέρθηκε στο ρόλο της προληπτικής χρήσης της ασπιρίνης στην Καρδιολογία που κατέχει και σήμερα σημαντική θέση στη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενειών, ιδίως στο χώρο της Καρδιολογίας. Σε ότι αφορά τη δράση της, επιγραμματικά αναφέρεται η αναστολή της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων και κατ’ επέκταση η παρεμπόδιση δημιουργίας θρόμβου από τον οργανισμό. Η ασπιρίνη είναι καλά τεκμηριωμένο ότι είναι απαραίτητη σε ασθενείς που έχουν υποστεί ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο (θεραπευτική προσέγγιση γνωστή και ως ‘δευτερογενής πρόληψη’), μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης νέων επεισοδίων στο μέλλον. Έτσι, το όφελος από τη λήψη ασπιρίνης στους ασθενείς αυτούς ξεπερνά κατά πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής επιπλοκής.

Οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν τη χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης στα άτομα που δεν έχουν εμφανίσει καρδιαγγειακό νόσημα αλλά είναι υψηλού ή μετρίου κινδύνου βάσει των παραγόντων κινδύνου, για προφύλαξη (πρωτογενής πρόληψη). Σε πρόσφατη όμως μεταανάλυση με 95.000 εξετασθέντες αμφισβητείται το όφελος από αυτή την πρακτική. Αντίθετα, όπως υπογράμμισε, μεγάλο και αδιαμφισβήτητο όφελος για την πρωτογενή πρόληψη αποτελεί η διακοπή του καπνίσματος, η καθημερινή άσκηση, η μεσογειακή διατροφή και η σωστή ρύθμιση της υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη.

Μελέτη ARBITER

Ο Διευθυντής της Β΄ Καρδιολογικής Κλινικής της ‘Ευρωκλινικής’ Δημήτριος Ρίχτερ παρουσίασε τις σημαντικότερες μελέτες που παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο της American Heart Association που τελείωσε στις 17 Νοεμβρίου, όπως την ARBITER που έδειξε τη μεγάλη σημασία αύξησης της HDL με νιασίνη στην υποστροφή της αθηρωματικής πλάκας, τα σημαντικά οφέλη της νταμπιγκατράνης στην κολπική μαρμαρυγή, καθώς και δεδομένα από τον Καναδά που δείχνουν πως οι ιατροί που ασχολούνται με την πρωτογενή πρόληψη (δηλαδή προσπαθούν οι υγιείς να παραμείνουν υγιείς) έχουν σύγχυση ως προς τον τρόπο που πρέπει να το πραγματοποιήσουν και χρειάζεται συστηματικότερη εκπαίδευση.

Μελέτη SETTLE

Επίσης, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της μελέτης SETTLE, στα πλαίσια της δημοσίευσής τους σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό. Η μελέτη η οποία διεξήχθη σε 100 κέντρα στη χώρα μας και συμπεριέλαβε 1.514 ασθενείς κατέγραψε τα σημαντικά ελλείμματα αντιμετώπισης των δυσλιπιδαιμικών ασθενών στην Ελλάδα και ταυτόχρονα επιβεβαίωσε τη σημαντική συνεισφορά της διπλής αναστολής της χοληστερόλης έναντι της μονοθεραπείας. Από το σύνολο των Ελλήνων ασθενών, που λαμβάνουν στατίνη και δεν έχουν πετύχει το στόχο τους, το (74%) των Ελλήνων ασθενών οδηγήθηκε στο στόχο χρησιμοποιώντας το συνδυασμό εζετιμίδης-σιμβαστατίνης στα πλαίσια της μελέτης αυτής.

Υπέρταση

Τέλος, ο Λέκτορας της Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Τσιούφης αναφέρθηκε στις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της αρτηριακής υπέρτασης. Τόνισε τη σημαντική επίδραση της ρύθμισης της υπέρτασης ακόμα και σε ασθενείς μεγαλύτερους από 80 ετών, αφού σύμφωνα με τη μελέτη HYVET η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και μόνο μείωσε κατά 20% τη θνητότητα και κατά 30 % τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου.

Υπογράμμισε επίσης, την καρδιοπροστατευτική δράση των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης και των αναστολέων των υποδοχέων της αγγειοτασίνης, ενώ αναφέρθηκε και σε μια καινούργια κατηγορία φαρμάκων που διαθέτουμε στη θεραπευτική μας φαρέτρα, αυτή του αναστολέα της ρενίνης, η οποία δείχνει καλά αποτελέσματα τόσο στη ρύθμιση της πίεσης όσο και στην υποστροφή της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας και τη νεφροπροστασία.